پهنه بندی فعالیت نسبی مورفوتکتونیکی حوضه آبریزکن- سولقان با تاکید بر جایگاه دهانه تونل آزادراه تهران- شمال
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: فصلنامه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دوره: 23، شماره: 70
- کد COI اختصاصی: JR_JGSKH-23-70_019
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 227
نویسندگان
Kharazmi University
Kharazmi University
Kharazmi University
چکیده
حوضه آبریز کن- سولقان در دامنه البرز جنوبی قرار گرفته است که از تاثیرات زون فعال زمین ساختی آلپ- هیمالیا در طول زمان تاثیر پذیرفته است. به همین لحاظ ارزیابی و بررسی فرآیندهای تکتونیکی فعال و اثرات آن برای بسیاری از فعالیتهای بشری همچون طراحی و احداث شهرها، نیروگاه ها، سدها، تاسیسات صنعتی از اهمیت بالایی برخوردار میباشند. گذر تونل آزادراه تهران- شمال از این منطقه، بررسی فعالیت گسل هایی که در شکل گیری مورفولوژی کنونی این حوضه سهم داشتند را فزونی می بخشد. در این پژوهش، شاخص های مورفوتکتونیک، شامل شاخص عدم تقارن رودخانه (Af)، شکل حوضه (Bs)، انتگرال هیپسومتریک (Hi)، گرادیان طولی رودخانه (Sl)، سینوزیته جبهه کوهستان (Smf)، نسبت پهنای دره به ارتفاع دره (Vf) و شاخص تقارن توپوگرافی ارضی (Tp)، محاسبه شد. در نهایت میانگین نتایج شاخص ها، تحت عنوان شاخص زمین ساخت فعال نسبی (LAT) محاسبه گردید. در پژوهش حاضر، برای محاسبه شاخص های مورفوتکتونیک از نقشه ی توپوگرافی ۱:۵۰۰۰۰ و الگوی رقومی ارتفاعی (DEM) با توان تفکیک مکانی ۳۰متر (سنجنده ASTER) استفاده شده است. حوضه آبریز کن- سولقان، به سه ناحیه ی تکتونیکی با فعالیت آرام، نیمه فعال، فعال تقسیم بندی شده است و محاسبه شاخص زمین ساخت فعال نسبی (LAT) نشان می دهد که حوضه آبریز کن- سولقان در وضعیت فعال از نظر تکتونیکی قرار دارد. ساختار های تکتونیکی به ویژه گسل های منطقه در عدم تقارن و شکل حوضه تاثیر داشته است. رودخانه اصلی کن – سولقان، نیز عدم تقارن را نشان می دهد که می توان گفت به دلیل تاثیر عوامل ساختاری به ویژه گسل های منطقه، حوضه دارای عدم تقارن و انحراف به سمت چپ حوضه می باشد. هم چنین احداث آزادراه تهران- شمال و قرارگیری دهانه تونل در مجاورت گسل شمال تهران، از جمله عوامل انسان ساخت متاثر از فعالیت تکتونیکی منطقه می باشد که بررسی فعالیت تکتونیکی را ایجاب می کند.کلیدواژه ها
Morphotectonic Indices, Tehran-North Freeway Tunnel, Kan-Soleghan Basin, Active tectonic., شاخص های مورفوتکتونیکی, تونل آزادراه تهران- شمال, حوضه آبریزکن- سولقان. زمین ساخت فعالاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.