اثربخشی آموزش مهارت حل مسئله و درمان فرا شناختی بر عود افکار منفی دانش آموزان استعداد درخشان با اختلال اضطراب و افسردگی همایند

تحقیقات نشان می دهند که بندرت می توان اضطراب را به تنهایی تشخیص داد و اختلالات اضطرابی و افسردگی همبودی بالایی دارند. این پژوهش به منظور  بررسی  اثربخشی آموزش حل مسئله به روش شناختی اجتماعی و مهارت های فرا شناختی  بر نگرانی و نشخوار فکری  دانش آموزان استعداد درخشان  انجام شد.    روش ها: فرضیه های این پژوهش در چارچوب طرح تجربی تک موردی با استفاده از طرح خطوط پایه چند گانه ی پلکانی طی ۸ جلسه بر روی شش دانش آموز استعداد درخشان مراغه (دبیرستان شهید بهشتی) به صورت نمونه گیری هدفمند مورد بررسی قرار گرفت.  از پرسشنامه های ی نگرانی پنسیلوانیا (میر و همکاران، ۱۹۹۰) و نشخوار فکری(نولن- هوکسیما و مورو، ۱۹۹۱) استفاده شد. درمان فراشناخت و  حل مساله  به صورت فردی اجرا شد. پرسشنامه ها  در خط پایه، انتهای درمان و پیگیری یک ماهه تکمیل شدند. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از تحلیل نموداری و ترسیمی  و  از شاخص درصد بهبودی استفاده شد.    یافته ها: :  درمان فراشناخت و آموزش حل مساله به طور معنی داری موجب کاهش شدت نگرانی و نشخوارفکری در مرحله پس از درمان و پیگیری شدند به طوری که به ترتیب در گروه فراشناخت و حل مساله درصد بهبودی برای ۶ آزمودنی در متغیر نگرانی ۲/۵۷ درصد و ۶/۵۱ درصد و در متغیر نشخوارفکری ۶/۵۹ درصد و ۶۶ درصد به دست آمد.    نتیجه گیری: به عنوان نتیجه گیری می توان گفت آموزش ذهن آگاهی  و چالش با باورهای مثبت و منفی فراشناخت می تواند در کاهش نگرانی، نشخوار فکری دانش آموزان استعداد درخشان تاثیر  بلند مدت تری داشته باشد.   

کلیدواژه ها:

Training problem solving ، Metacognitive therapy ، Worry ، Rumination Depression and Anxiety. ، آموزش حل مسئله ، درمان فراشناختی ، نگرانی ، نشخوار فکری ، اضطراب ، افسردگی.