معصومه اکرمی - ۱ دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه تبریز
بابک قنبرزاده - استاد گروه علوم و صنایع غذایی دانشگاه تبریز
فرزانه پورظفر - ۳ دانشجوی دکتری گروه صنایع غذایی دانشگاه آزاد سبزوار
علی مرتضوی - ۴ دانشیار گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
رسول دیناروند - ۵ استاد دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران
جلال دهقان نیا - دانشیار گروه علوم و صنایع غذایی دانشگاه تبریز

در این تحقیق، ویژگی­های نانوکمپلکس­های بر پایه صمغ عربی-کازئینات سدیم (تولید شده به روش همتافتی[۱]) و کارایی انکپسولاسیون بتا کاروتن توسط این سیستم ها مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، ابتدا محلول­های کازئینات سدیم (در دو غلظت ۱/۰ و ۵/۰% وزنی-حجمی) و صمغ عربی (در سه غلظت۰، ۱/۰، ۵/۰ و ۱ % وزنی-حجمی) تهیه شدند و سپس بتاکاروتن در محلول­های کازئینات سدیم بارگذاری شده و محلول­های صمغ عربی به آنها اضافه گردیدند و با تنظیمpH ، کمپلکس­های محلول تولید شد. نتایج نشان داد که اندازه ذرات و پتانسل زتا تحت تاثیر نسبت دو بیوپلیمر و pH قرار دارند. کمترین اندازه ذرات (۹۵ نانومتر) در غلظت ۱/۰ % کازئینات و ۵/۰% صمغ عربی و در pH  ۵/۴ به دست آمد در حالی که حداکثر پتانسیل زتا (۲۲- میلی ولت)، در نمونه ۱/۰% کازئینات-۱/۰% صمغ عربی و در pH ۵ مشاهده گردید. مطابق تصاویر به دست آمده از میکروسکوپی الکترونی پویشی(SEM)، نانوکمپلکس های ۱/۰ % کازئینات - ۵/۰% صمغ عربی در ۸/۴pH، دارای اندازه ذرات در حدود ۱۰۰– ۲۰۰ نانومتر بودند و همچنین در تصاویر به دست آمده از میکروسکوپی الکترونی عبوری (TEM)، نانوذراتی با هسته مشخص و دیواره دو لایه مشاهده شد. نتایج کارایی انکپسولاسیون نشان داد که افزایش غلظت کازئینات و صمغ عربی به ترتیب موجب افزایش و کاهش راندمان گردید.      

انکپسولاسیون, کمپلکس کازئین صمغ عربی, بتا کاروتن, پتانسیل زتا, میکروسکوپی الکترونی