کارکرد متون نوشتاری معماری در بازتولید ارکان قدرت شاهان صفوی

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه بنیان های حکمی - فلسفی هنر ایرانی، دوره: 1، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_PIA-1-1_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 336
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سمر حقیقی بروجنی

گروه معماری، مرکز تحقیقات گردشگری، معماری و شهرسازی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

شهریار ناسخیان

گروه مرمت و احیاء بناها و بافتهای تاریخی، دانشکده حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

در پژوهش های تاریخی معماری علاوه بر ابنیه، داده های مکمل فراوانی وجود دارد که در ترسیم سازوکار فرهنگی و اجتماعی دوره های تاریخی موثر هستند. متون نوشتاری از جمله داده هایی هستند که اطلاعات صریح و روشنی در این خصوص فراهم می سازند. این مقاله به بررسی مفاهیم شکل دهنده به مشروعیت و در نتیجه اقتدار حکومت صفوی در متون باقی مانده از معماری این دوران می پردازد تا نقش استراتژی سیاسی صفویه را در تبدیل حکومت خود از یک نظام صوفیانه به یک سلطنت مقتدر شیعی بررسی کند. این مقاله رویکردی کیفی دارد که فن گردآوری داده های آن بررسی اسناد و مشاهده است. بدین منظور متون مذکور، در دو قالب، از آغاز تا پایان حکومت شاه عباس اول مورد بررسی قرار گرفته اند؛ در بخش اول متون باقی مانده از نویسندگان دربار در توصیف آثار معماری و در بخش دوم متن کتیبه های موجود در بناهای ساخته شده این دوران مدنظر قرار گرفته اند. بررسی ها نشان می دهد که این نوشتارها در آن دوران همچون رسانه ای تبلیغاتی عمل می کرده و منابع مشروعیت حکومت صفوی، یعنی تاکید بر ارتباط سلطنت و دین، القای نگاه سلسله مراتبی به نظام کیهانی و تلاش برای افزایش هیبت پادشاهان، در آنها مورد تاکید قرار می گرفته است..

کلیدواژه ها

حکومت صفوی, کتیبه, متون نوشتاری, مشروعیت و اقتدار

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.