بررسی تجلی امر قدسی در معماری آرامگاهی ایران نمونه مطالعاتی: بارگاه ملکوتی امام رضا (ع)
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه بنیان های حکمی - فلسفی هنر ایرانی، دوره: 1، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_PIA-1-1_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 262
نویسندگان
استادیار، گروه معماری،دانشکده معماری و شهرسازی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.
چکیده
معماری فراتر از امری فناورانه، تمامیت حضور انسان در جهان را معنا می کند؛ از طرفی امر قدسی به عنوان اساسی ترین ویژگی حضور انسان در جهان، نسبتی ضروری با معماری دارد. در طول تاریخ، بناهای مذهبی به ویژه مزار امامان و بزرگان علم، شکل های متفاوتی به خود گرفته، چرا که نحوه تجلی صفات و مفاهیم، باعث ایجاد تفاوت های کالبدی در آن ها گشته است. این تفاوت ها در دو مقیاس کلان کالبدی و جزئی در تزئینات متبلور شده است. مزارها در سرزمین های اسلامی به عنوان زیارتگاه استفاده شده اند، به همین علت از نظر بعد هنری کانون توجه بوده اند؛ همچنین در طول تاریخ معماران به دنبال ایجاد مکانی قدسی از ساحت معنا بهره برده اند. بارزترین تجلی گاه معنایی و ماهوی انسان را می توان در هنر قدسی واکاوی کرد. به طور کلی هنر قدسی در معنا خلاصه شده و در کالبد معماری به ظهور رسیده است. هدف از انجام این پژوهش بررسی جایگاه امر قدسی در معماری به صورت هنری بصری و یافتن اندیشه های شکل گرفته در کالبد یک مقبره است. روش تحقیق در این پژوهش به صورت کیفی و از نوع استدلالی و تحلیلی می باشد. تحلیل های صورت گرفته گویای آن است که معماری اسلامی در بعد صورت و معنا از امر قدسی بهره گرفته است؛ به گونه ای که مفاهیمی همچون نشانه و نماد، اصالت مقبره در سامان دهی فضاهای مزار، قرارگیری مقبره در فضای درون، به کارگیری مصالح پرتزئین و وجود سلسله مراتب فضایی در رسیدن به مزار (مهیاکردن فضاهای متنوع و مرحله به مرحله جهت آمادگی ذهنی و روحی زائر و رسیدن به محبوب، در برگرفتن زائر با فضاهای متنوع، عطوفت و مهربانی با وی، در اصل قرار دادن انسان کامل، القای حس ملاقات با شخصی مهم) در بارگاه مقدس امام رضا(ع) به ظهور رسیده است.کلیدواژه ها
امر قدسی, بارگاه مقدس امام رضا (ع), هنر اسلامی, هنر قدسیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.