فعالیت ضدباکتریایی کفیران استخراج شده از دانه های کفیر

مقدمه و اهمیت موضوع: کفیر یک پروبیوتیک کمپلکس، از یک مجموعه همزیستی میکروبی است که از تخمیر شیر به وسیله دانه های کفیر حاصل می شود و مصرف آن اثرات مفیدی بر سلامت انسان دارد. دانه های کفیر شامل باکتری های اسید لاکتیک، مخمر و باکتری های اسید استیک میباشد که به وسیله ی ماتریکس پروتئینی و پلی ساکاریدی به نام کفیران احاطه شده اند. کفیران یک گلوکوگالاکتان منشعب محلول در آب است که فعالیتهای ضد باکتریایی کفیر را به آن نسبت می دهند. مطالعه حاضر با هدف بررسی فعالیت ضدباکتریایی کفیران استخراج شده از دانه های کفیر در شرایط مختلف تخمیر انجام شد.مواد و روش کار: دانه های کفیر به شیر پرچرب و بدون چربی افزوده شدند. عمل تخمیر در شرایط همزده و بدون همزدن در دماهای ۲۵ و ۳۷ درجه سانتیگراد انجام شد. پس از ۲۴، ۴۸، ۷۲ و ۱۲۰ ساعت تخمیر، دانه ها از عصاره کفیر جدا شدند و پلی ساکارید کفیران از دانه های کفیر استخراج گردید. فعالیت ضدباکتریایی نمونه های کفیران استخراج شده، علیه چهار باکتری شامل اشریشیا کلی، استافیلوکوکوس اورئوس، باسیلوس سرئوس و شیگلا دیسانتری با روش چاهک انجام شد و تاثیر نوع شیر، زمان تخمیر، دما و شرایط همزدن بر فعالیت ضدباکتریایی کفیران استخراج شده آنالیز شد. همچنین کمترین غلظت مهارکنندگی و کمترین غلظت باکتریکشی کفیران استخراج شده علیه چهار باکتری بر اساس کدورت سنجی و با روش میکرودایلوشن تعیین شد.نتایج: زمان تخمیر بر میانگین قطر هاله عدم رشد همه باکتری های مورد آزمون تاثیر معناداری را نشان داد. نوع شیر نیز بر فعالیت ضدباکتریایی نمونه های کفیران استخراج شده علیه باکتری های مورد آزمون به استثناء شیگلا دیسانتری تاثیر معناداری داشت. دمای تخمیر تاثیر معناداری بر قطر هاله عدم رشد اشریشیا کلی و باسیلوس سرئوس داشت اما شرایط همزدن فقط بر میانگین قطر هاله عدم رشد باسیلوس سرئوس تاثیر معنادار نشان داد. ولی با در نظر گرفتن تمامی فاکتورها و اثرات متقابل آنها، کفیران استخراج شده از دانه های کفیر در شیر پر چرب فعالیت ضدباکتریایی بیشتری نشان داد. همچنین برای دستیابی به بیشترین فعالیت ضدباکتریایی علیه باسیلوس سرئوس، اشرشیا کلی، شیگلا دیسانتری و استافیلوکوکوس اورئوس به ترتیب زمان تخمیر ۲۴، ۴۸، ۴۸ و ۱۲۰ ساعت توصیه می شود. دمای تخمیر و شرایط همزدن اثر قابل توجهی بر فعالیت ضدباکتریایی نشان نداد.نتیجه گیری: با توجه به فعالیت ضدباکتریایی قابل توجه کفیران استخراج شده از دانه های کفیر علیه باکتریهای بیماریزای گوارشی مورد آزمون، استفاده از این نوشیدنی تخمیری توصیه میگردد.

کلیدواژه ها:

کفیر ، کفیران ، فعالیت ضد باکتریایی ، شرایط تخمیر