تهاجم گیاهی

گیاهان مهاجم یکی از مسائل مهم در شکل گیری آشفتگی های اکوسیستم و تهدیدی برای تنوع زیستی در قرن بیست و یکم می باشد. گونه های مهاجم یکی از عوامل مهم تغییرات جهانی محیط زیست هستند و به عنوان دومین تهدید بزرگ برای تنوع زیستی جهان پس از تخریب اکوسیستم به دست انسان شناخته می شوند. تهاجم حتی با حوادث طبیعی مقایسه شده است . ضمن اینکه تهاجم گیاهی در آغاز کندتر هستند اما تاثیرات پایدارتر و دامنه آسیب های زیست محیطی و اقتصادی بیشتری نسبت به حوادث طبیعی دارند. تاثیر گونه های بیگانه بر محیط زیست محلی شامل رقابت با گونه های محلی، تغییر فرآیندهای اکوسیستم، انقراض گونه های بومی باعث صدمه به اکولوژی محلی و ایجاد خسارت های اقتصادی می شود. همچنین مساله تهاجم گیاهی در بسیاری از کشورها مورد توجه واقع شده است، بطوریکه در این کشورها سازمان هایی به همین منظور بوجود آمده است، به عنوان مثال در آلاسکا یک سیستم مدیریت پایگاه دادهای به نام سازمان اطلاعات گیاهان بیگانه به وجود آورده اند. در ارتباط با حضور علف های هرز مهاجم در ایران اطلاعات زیادی وجود ندارد، که این مساله عمدتا ناشی از عدم شناخت اهمیت گیاهان مهاجم و نبود سیستم های نظارتی و پایش دائمی در کشور است. گرم شدن کره زمین، افزایش غلظت دی اکسیدکربن، افزایش نهشت نیتروژن ، تغییر کاربری زمین ، افزایش تجارت جهانی و افزایش مسافرت ها از عوامل اصلی افزایش تهاجم می باشد. گیاهان مهاجم ابتدا به منظور کشت گیاهان زینتی، علوفه دام، گیاهان دارویی و غیرو معرفی و سپس به حالت تهاجمی درآمده اند و به نظر میرسد در کشت و کار و معرفی گونه های جدید بایستی ملاحظه کامل در این زمینه وجود داشته باشد. گیاهان مهاجم از چالش های مهم مدریت علف های هرز هستند و تشخیص گیاهان مهاجم در مراحل اولیه و شناخت ویژگی های بیولوژیکی و اکولوژیکی آنها می تواند در کنترل آنها بسیار موثر باشد و این امر جز با پایش و دیده بانی منظم امکان پذیر نیست. پیشنهاد می شود در کشور سازمان های مرتبط مانند سازمان حفظ نباتات و موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور با تاکید بیشتر بر این گیاهان و توجه کارشناسان و کشاورزان به این گیاهان تهدید های این گیاهان را معرفی و اقدامات موثری را در این ارتباط بردارند. قطعا آموزش شناسایی این گیاهان و معرفی آنها به مروجان پهنه های تولیدی، کشاورزان و مدیران می تواند نقش موثری در کنترل گیاهان مهاجم داشته باشد.

کلیدواژه ها:

گیاه مهاجم ، تغییر اقلیم ، علف های هرز