معنویت نوظهور نخبه گرا؛ نگاه نقادانه به رویکرد معنویت گرایی ملکیان
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: همایش معنویت های نوظهور؛ شاخصه‌ها و نقد‌ها
- کد COI اختصاصی: SPISCA01_030
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 481
نویسندگان
استادیار گروه فلسفه و کلام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی؛
چکیده
جامعه هدف در معنویت های نوظهور اغلب توده های مردم هستند؛ از این رو که بر شهود و خلسه بیش از عقلانیت تکیه کرده و بر عنصر احساس آدمی بیش از عقل او تکیه دارند؛ بلکه این نوع معنویت ها را اغلب عقل گریز یا حتی عقل ستیز دانسته اند؛ اما طرح معنویت آقای ملکیان علی رغم شباهت هایی با جنبش های معنوی نوظهور، از جهت رویکرد آن به عقلانیت و تاکید بر آن با معنویت های نوظهور متفاوت میشود؛ از این رو جامعه هدف این نظریه بیشتر نخبگان هستند. در عین حال به دلیل تشابهات بسیار این طرح با معنویت های نوظهور، در مجموعه همین نوع معنویت ها جای میگیرد؛ از جمله تشابهات: تاکید بر رستگاری دنیوی، خود محوری، شادی و آرامش، سکولاریته بودن و تقابل آن با دین سنتی، ادعای مالکیت گوهر دین و عدم تقید بر مناسک دینی خاص و حتی ترک آن. این طرح معنوی در عین تاکید بر عقلانیت، پذیرش هر گونه استدلال عقلی بر باورهای معنوی را مردود میداند و با ترک عقلانیت نظری و استدلالی، بر عقلانیت عملی و در نهایت بر عقلانیت ابزاری تکیه دارد. رویکرد آقای ملکیان در این طرح از منظرهای متعدد و مختلف میتواند مورد بررسی و نقد قرار گیرد که مهم ترین آنها، ناکامی آن در دست یابی به هدف اساسی خود (آرامش پایدار) و چالش های متعدد مبانی آن است. یکی از آن مبانی، عقلانیت است که وجه متمایز آن با معنویت های نوظهور دیگر بوده و با اشکالات متعددی مواجه میشود که مهم ترین آنها، ابهامات مفهومی و مصداقی عقلانیت، تعارضات درونی و ساختاری، اضطراب و تردید در تعیین عقلانیت، ناهماهنگی آن با بخش های دیگر این نظریه و نقدهایی که بر عقلانیت ابزاری وارد شده است.کلیدواژه ها
نخبه گرایی ،عقلانیت،معنویت نوظهورمقالات مرتبط جدید
- واکاوی مبانی مدیریت اسلام بنیان در علوم انسانی با تاکید بر دیدگاه علامه طباطبائی
- تحلیل انتقادی مبانی نظریه منفعت شخصی آدام اسمیت بر اساس دیدگاه «توسعه ذات» علامه طباطبائی
- ملاک قرآن بنیان انگاری یک قاعده حقوقی؛ با تاکید بر جرم انگاری محاربه به قصد افساد فی الارض از منظر علامه طباطبائی
- چارچوب مفهومی زبان سیاسی پیامبران در تفسیر المیزان
- مسائل علوم انسانی قرآن بنیان با تاکید بر خداشناسی از دیدگاه علامه طباطبائی
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.