محمد سلماسی زاده - هیات علمی/ دانشگاه تبریز
عباس قدیمی قیداری - هیات علمی/ دانشگاه تبریز
رضا دهقانی - هیئت علمی/ دانشگاه تبریز و مامور به خدمت در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران
بیژن پروان - تاریخ.آموزش و پرورش.بجنورد.ایران

در سالیان اخیر پژوهش هایی در باره الگوپذیری سازمان پرورش افکار از وزارت تبلیغات آلمان انجام شده است. با این همه در مورد تاثیر احتمالی ساختار و فعالیت های وزارت تبلیغات آلمان در زمان هیتلر بر شکل گیری و فعالیت های سازمان پرورش افکار ایران در دوره رضا شاه پهلوی، اثر مستقلی به چاپ نرسیده است. مقاله حاضر بخشی از اسناد آلمانی و ایرانی موجود در زمینه روابط دو دولت را در این دوران (۱۳۲۰/۱۳۰۴-۱۹۴۱/۱۹۲۵) مورد بررسی قرار داده و این احتمال را مورد ارزیابی قرار می دهد.این مقاله در صدد است به این سوال پاسخ دهد که احتمال اثرپذیری و الگوگیری سازمان پرورش افکار از وزارت تبلیغات آلمان به لحاظ ساختاری و رویکردهای فرهنگی به چه میزانی است. یافته های پژوهش نشان می دهد که سازمان پرورش افکار بنا بر مقتضیات سیاسی، فرهنگی و تاریخی تا اندازه زیادی با الگوبرداری از برنامه های مشابه در وزارت تبلیغات آلمان شکل گرفته و از آن متاثر بوده است. این اثرات در دو مورد الگو برداری از سبک زندگی غربی و ترویج تمامیت خواهی سیاسی شاخص تر است.

وزارت تبلیغات آلمان, سازمان پرورش افکار, گوبلز, هیتلر, رضا شاه, فرهنگ