خراسان در تلاطم روابط سیاسی ایران و خانات ماوراءالنهر از میانه دوره صفوی تا پایان افشاریه (۱۵۹۹م/۱۰۰۷ق-۱۷۵۳م/۱۱۶۷ق)
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: تاریخ نامه ایران بعد از اسلام، دوره: 10، شماره: 19
- کد COI اختصاصی: JR_TUHIS-10-19_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 196
نویسندگان
عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه علامه طباطبائی
چکیده
خراسان در عهد شیبانی (۱۰۰۷-۹۰۶ق.)، دوران تازه ای از تنش و ناامنی را تجربه کرد. تخاصم صد و اندی ساله میان ایران و توران معلول همان توسعه طلبی سنتی و تاریخی بود که در فضای حساسیت های مذهبی قرن دهم هجری، با تحریکات عثمانیان و علمای ترکستان تشدید شد. این نوشتار در بررسی ادامه این تخاصم در عهد صفوی و افشاری با خان نشین اشترخانی (۱۰۰۷-۱۱۶۷ق.)، این ابهام را مطرح می سازد که رفتار سیاسی خوانین ازبک در خصوص خراسانیان چگونه و متاثر از چه عواملی بوده است؟ با مطالعه شرایط سیاسی ایران و ماوراءالنهر در این دوره، فرضیه خود را این گونه سامان داده ایم که «علی رغم تغییر اقتدار سیاسی حکومت ها و تعصبات دینی که مهمترین مولفه ها در تعیین رفتار سیاسی ماوراءالنهریان دوره شیبانی با خراسانیان بود، تداوم تجاوزات مرزی و به اسارت بردن شیعیان خراسانی که تا واکنش نظامی مقتدرانه ایران همچنان ادامه داشت، جدای از دو عامل گذشته، تابع مولفه های جدیدی به نام سنت اجتماعی و منافع اقتصادی بود» و در جمع بندی دانستیم که تغییر استراتژی سیاسی از جنگ به تعدیات مرزی با هدف غارتگری و اسیر گرفتن که البته شدت آن تابعی از اوضاع سیاسی و اقتدار دولت ایران بود، سنت اجتماعی شده بود که توجیه اقتصادی قابل قبولی داشت.کلیدواژه ها
اشترخانیان, خراسان, خوارزم, ماوراءالنهر, صفویه, نادرشاه افشاراطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.