بررسی واکنش های ایرانیان نسبت به رواج کالا و محصولات خارجی در عصر قاجار (سال های ۱۳۲۴-۱۲۶۴ هجری قمری)

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: تاریخ نامه ایران بعد از اسلام، دوره: 10، شماره: 21
  • کد COI اختصاصی: JR_TUHIS-10-21_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 245
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد سلماسی زاده

دانشیار دانشگاه تبریز

سجاد برزگر هفشجانی

دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه تبریز

چکیده

در دوران حکومت قاجاریه به­ویژه در نیمه­ی دوم سده­ نوزدهم کالاها و تولیدات خارجی به دلایل مختلفی نظیر نوآوری در تولید و برتری تکنولوژی و تفوق سیاسی- نظامی و غیره روانه بازار شهرهای بزرگ و کوچک ایران شد و موجد تغییراتی در سبک زندگی ایرانیان گردید. برخی از این محصولات خارجی از ابتدای ورود و عرضه در بازارهای کشور مورد استقبال و پذیرش مردم قرارگرفتند، برخی دیگر به مرور زمان پذیرفته شدند و تعدادی از این تولیدات و کالاها هم با اعتراض و مقاومت مردمی روبه رو گردیدند. از این رو چگونگی مواجهه و برخورد جامعه ی ایران با محصولات ماشینی جدید موضوع و سوال مورد مطالعه این مقاله خواهد بود. اطلاعات این پژوهش از داده­های منابع مختلف کتابخانه­ای استخراج گردیده و به روش عمدتا مرسوم در تحقیقات تاریخی، یعنی به صورت توصیفی- تحلیلی به بررسی چرایی و چگونگی کنش ها و واکنش­های ناشی از این رخداد پرداخته است. بر پایه اطلاعات پژوهش حاضر می توان چنین استنتاج کرد که در پذیرش (واکنش مثبت) یا عدم پذیرش (واکنش منفی) تولیدات و کالاهای جدید اروپایی عواملی همچون: ناآشنایی مردم با محصولات جدید، احساس تحمیلی بودن این عناصر وارداتی، تعارض این عناصر با عادت ها و ارزش های فرهنگی و دینی غالب در جامعه، بهاء و منفعت اقتصادی و تداخل با مشاغل و تولیدات بومی اثرگذار بوده است. در حقیقت، چهار عامل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و روان­شناختی در پذیرش یا نفی این عناصر تازه و نو موثر بوده است.

کلیدواژه ها

قاجاریه, تولیدات و محصولات خارجی, واکنش ایرانیان, پذیرش, نفی عقلانی, نفی ایدئولوژیک

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.