استفاده از تکنیک های هیدروژئوشیمیایی و ایزوتوپی به منظور فهم بهتر ویژگی های منابع آبی مهم محدوده های مطالعاتی پاوه و جوانرود، استان کرمانشاه

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: مجله هیدروژئولوژی، دوره: 3، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_HYDTR-3-1_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 293
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسین محمدزاده

دانشیار و سرپرست مرکز تحقیقات آبهای زیرزمینی و ژئوترمال (متآب)، دانشکده علوم،گروه زمین شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد

عفت اسکندری

دانشجوی کارشناسی ارشد هیدروژئولوژی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

مدیریت صحیح منابع آبی وابسته به شناخت و بررسی عوامل تاثیرگذار بر کیفیت و کمیت آب منابع می باشد. در این پژوهش ویژگی های هیدروشیمیایی و ایزوتوپی برخی منابع آبی مهم در محدوده های مطالعاتی پاوه و جوانرود واقع در منتهی الیه شمال غربی استان کرمانشاه در مجاورت مرز ایران و عراق ارزیابی شده است. نمونه برداری از منابع مورد مطالعه، طی دو دوره فصل های تر (دی ماه ۱۳۹۳) و خشک (مهر ماه ۱۳۹۴) صورت گرفت و مجموعا ۳۴ نمونه آب، متشکل از آب های زیرزمینی (چشمه، چاه و غار آبی) و آب های سطحی (رودخانه) جمع آوری شد. به کارگیری تکنیک های مختلف هیدروژئوشیمیایی (پایپر، مدل گیبس، نسبت های یونی، نمودارهای ترکیبی و تحلیل عامل اصلی) و بررسی محتوای ایزوتوپی، نشان می دهد که آهک های بیستون و سازند های ایلام-سروک در ترکیب شیمیایی منابع آبی تاثیرگذارند و تیپ هیدروشیمیایی آب در اغلب منابع بیکربناته-کلسیک می­باشد. زمین شناسی (تعامل آب و سنگ) بر کیفیت منابع آبی منطقه اثر گذار می باشند. بررسی محتوی ایزوتوپی منابع آبی و مقایسه آن با خط ایزوتوپی آب جوی پاوه، نشان دهنده سه گروه منبع آبی است: گروه اول به علت تهی شدگی ایزوتوپی، از ارتفاعات و در فصول سرد سال تغذیه می شوند و به دلیل حرکت سریع (سیستم مجرایی)، آب های کارستی زمان ماندگاری کمی دارند. منابع آبی گروه دوم غنی شدگی داشته و بنابراین علاوه بر بارش، اختلاط آب های زیرزمینی نیز بر آن ها تاثیر داشته و زمان ماندگاری بیشتری نسبت به اولین گروه دارند.گروه سوم (رودخانه ها) به دلیل تبخیر، غنی شدگی بیشتری نسبت به سایر منابع دارند. ارتفاع متوسط تغذیه ی تمام منابع آبی کارستی تطابق قابل توجهی با ارتفاع سینکهول های کارستی در منطقه دارد.

کلیدواژه ها

ایزوتوپی, منابع کارستی, پاوه, جوانرود, هیدروژئوشیمیایی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.