پیش بینی سطح آب زیرزمینی با استفاده از مدل های منطق فازی، شبکه عصبی و سری زمانی
- سال انتشار: 1397
- محل انتشار: مجله هیدروژئولوژی، دوره: 3، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_HYDTR-3-2_007
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 327
نویسندگان
استادیار پژوهشی گروه پژوهشی ساختمانی و معدنی پژوهشگاه استاندارد
کارشناس ارشد مهندسی آب
چکیده
در مطالعات آب های زیرزمینی، تغییرات سطح ایستابی از اهمیت فراوانی برخوردار است. به همین دلیل، امروزه شبیه سازی جریان آب زیرزمینی توسط مدل های ریاضی و کامپیوتری که یک روش غیرمستقیم مطالعه آب زیرزمینی می باشد، با صرف هزینه کمتر صورت می گیرد. پیش بینی سطح آب زیرزمینی یک حوضه نقش مهمی را در مدیریت منابع آبی ایفا می کند. به خصوص در مناطق نیمه خشک آب های زیرزمینی نقش بسیار مهمی در تعیین آب مورد نیاز، کشاورزی، شهری و امور صنعتی دارد. در این تحقیق کارایی مدلهای شبکههای عصبی مصنوعی، منطق فازی و سری زمانی در تخمین سطح آب زیرزمینی آبخوان دشت عجب شیر مورد بررسی قرار گرفت. پارامترهای بارندگی، دما، دبی جریان و تراز سطح ایستابی در دوره زمانی ماه قبل به عنوان ورودی و تراز سطح ایستابی در دوره موردنظر به عنوان خروجی مدل ها در مقیاس زمانی ماهانه در طی دوره آماری (۱۳۹۶-۱۳۸۵) انتخاب گردید. معیارهای ضریب همبستگی، ریشه میانگین مربعات خطا و میانگین قدر مطلق خطا برای ارزیابی و نیز مقایسه عملکرد مدل ها مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصله نشان داد که مدل منطق فازی می تواند تراز سطح ایستابی را با دقت قابل قبولی پیش بینی نماید. توابع عضویت استفاده شده برای مدلسازی فازی سطح ایستابی، تابع عضویت گوسی بود که به دادههای دسته بندی شده برازش داده شد و نیز تابع عضویت خروجی مدل ساگنو تابعی است خطی که بر اساس ورودیها ساخته می شود. در مورد دقت، مدل منطق فازی با بیشترین با ضریب همبستگی، کمترین ریشه میانگین مربعات خطا و میانگین قدر مطلق خطا به عنوان بهترین مدل برای پیش بینی سطح آب زیرزمینی شناخته شد.کلیدواژه ها
سطح ایستابی, شبکه های عصبی, منطق فازی, سری زمانیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.