تعیین هدایت هیدرولیکی بر اساس قابلیت انتقال تصحیح شده و تاثیر تراکم چاه ها و مازاد برداشت آب بر آبخوان دشت شبستر

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: مجله هیدروژئولوژی، دوره: 3، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_HYDTR-3-2_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 405
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد خالدی

دانشجوی کارشناسی ارشد کشاورزی گرایش آبیاری و زهکشی، دانشگاه تبریز

ابوالفضل مجنونی هریس

دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه تبریز، ایران

احمد فاخری فرد

استاد گروه مهندسی آب، دانشگاه تبریز، ایران

چکیده

      دشت شبستر در شرق حوضه آبریز دریاچه ارومیه واقع شده که به منظور مطالعه آب زیرزمینی و به دست آوردن ویژگی های هیدرولیکی آبخوان این دشت، آزمایش­های پمپاژ بر روی چاه های بهره برداری و اکتشافی موجود در منطقه صورت گرفته است. با تعیین و تعمیم پارامتر قابلیت انتقال و هدایت هیدرولیکی به محدوده مورد مطالعه می­توان بهترین مکان­ها برای استحصال آب زیرزمینی را تعیین نمود و از وارد آمدن خسارات جبران ناپذیر به آبخوان بر اثر برداشت نامتعارف جلوگیری به عمل آورد. برای افزایش صحت و دقت آزمایش پمپاژ، بایستی چاه های انتخابی از نوع کامل بوده و به طور کامل در داخل آبخوان حفرشده باشند اما به علت در دسترس نبودن ضخامت آبخوان در هنگام حفاری، بسیاری از چاه های مورد استفاده در آزمایش­های پمپاژ از نوع ناقص بوده و با ایجاد مقاومت در برابر جریان ورودی به چاه های ناقص، مقادیر قابلیت انتقال محاسبه شده کمتر از واقعیت برآورد می­شود. در این تحقیق پس از محاسبه دقیق سنگ بستر با کمک سونداژهای الکتریکی و لاگ­های حفاری، ضخامت آبخوان در محل چاه های مورد استفاده در آزمایش­های پمپاژ تعیین و ضریب قابلیت انتقال چاه هایی که به صورت ناقص حفرشده بودند با رابطه کوزنی تصحیح گردید. سپس هدایت هیدرولیکی محاسبه و برای تمام محدوده مطالعاتی بسط داده شد. میانگین ضریب قابلیت انتقال کل آبخوان دشت شبستر برابر ۴۱۰ مترمربع بر روز و متوسط هدایت هیدرولیکی آن ۵۲/۴ متر بر ثانیه تعیین گردید. بررسی موقعیت و برداشت چاه های بهره­برداری و تاثیرگذاری این روند استحصال بر روی تراز آب زیرزمینی دشت شبستر، نشان داد که تراکم چاه های بهره­برداری در مناطقی که آبخوان دارای هدایت هیدرولیکی نسبی کمتری می­باشد افت موضعی شدیدی در تراز آب زیرزمینی آبخوان این دشت ایجاد نموده است.

کلیدواژه ها

آزمایش پمپاژ, تراز آب زیرزمینی, ضریب کوزنی, هیدروگراف

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.