سیده زهرا حسینی - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی(ره)

امروزه با توجه به توسعه عمودی شهرها، معضلات و بحران های متبوع آن لزوم آمادگی، پیشگیری و شناسایی مخاطرات آن و لزوم استفاده مناسب و کارا از دستورالعمل های عملیاتی استاندارد بیش از پیش حس می شود. آتش سوزی های عظیم و زمین لرزه سده های گذشته در نقاط مختلف جهان باعث تلفات جانی و مالی فراوانی شده و این امر لزوم تدوین و اجرای هرچه سریعتر برنامه های کاهش خطرات در جوامع آسیب پذیر شهری را خاطرنشان می سازد. خسارات مالی ناشی از آتش سوزی نیز گاهی سر به میلیاردها تومان در سال می زند. شهروندان برای مراقبت از خود ، اعضای خانواده، دوستان و نیز اموال باید با ویژگی های آتش سوزی آشنایی داشته باشند. آتش سوزی سریعا گسترش پیدا کرده و معمولا فرصت آن نیست تا اشیای با ارزش را جمع آوری کرد یا حتی یک تلفن زد. هدف این پژوهش برنامه ریزی مشارکت شهروندان در پیشگیری از بحران آتش سوزی با روش توصیفی- تحلیلی می باشد. نتایج نشان می دهد زلزله می تواند سر منشا بسیاری از سوانح ثانویه باشد. از این میان آتش سوزی یکی از مهم ترین نمودهای مخاطرات ثانویه پس از زلزله محسوب می گردد. آتش سوزی پس از زلزله در نواحی شهری در مواردی می تواند خساراتی به مراتب شدیدتر از خود زلزله بر جای گذارد. پس از رخداد زلزله با توجه به وجود منابع ایجادکننده آتش، مانند شریان های گاز و برق و با وجود احتمالی ایستگاه های نگهداری یا توزیع گاز، ریسک حاصل از آتش سوزی به شدت افزایش می یابد. از طرف دیگر وضع عمومی محیط شهری پیرامون می تواند نقش بسیار مهمی بر رفتار آتش داشته باشد. از بلایایی که تاریخچه ای طولانی داشته و منشا به وجود آوردن آن انسان بوده است، حریق یا آتش سوزی است. جهت جلوگیری از این گونه حوادث مدیریت بحران نقش موثری ایفا می کند.

واژگان کلیدی: بحران، آتش سوزی، مشارکت