ارزیابی رشد، عملکرد و خصوصیات مورفولوژی و فیزیولوژی پنج گونه نعناع (Mentha spp.) در سیستم هواکشت تحت شرایط کشت گلخانه ای

امروزه استفاده از محیط های کنترل شده و روش­های تولید بدون خاک، به­دلیل قابلیت بالای این روش ها در استفاده کارآمد از منابع و قابلیت­های کشت فشرده، در حال افزایش است. به منظور بررسی ارزیابی رشد ، عملکرد و خصوصیات مورفولوژی، فیزیولوژی و بیوشیمیایی پنج گونه نعناع در سیستم هواکشت، آزمایشی در شرایط گلخانه انجام شد. مطالعه به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه لرستان در سال ۱۳۹۸ اجرا گردید و آنالیز داده ها به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کرت های خرد شده در زمان انجام شد. گونه های نعناع (شامل نعناع آبی Mentha aquatica، نعناع پونه Mentha pulegium، نعناع سبز Mentha spicata، نعناع سیبMentha suaveolens  و نعناع فلفلی Mentha piperita) به عنوان فاکتور اصلی و برداشت (چین اول و چین دوم) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که گونه های نعناع سیب و نعناع سبز بیش­ترین نسبت برگ به ساقه را به ترتیب به میزان ۳۶۸/۱ و ۳۶۴/۱ داشتند. بیش‎ترین سطح برگ، وزن تر و خشک برگ، وزن تر و خشک ساقه، وزن تر و خشک استولون، وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن خشک کل بوته و محتوای نسبی آب مربوط به گونه نعناع آبی و پس از آن گونه نعناع فلفلی بود. علاوه بر این گونه نعناع فلفلی بیش­ترین وزن تر ریشه را دارا بود. بیش­ترین میزان کاروتنوئید و کلروفیل در گونه نعناع فلفلی به دست آمد و بیش­ترین میزان فتوسنتز و دی­اکسیدکربن زیر روزنه نیز مربوط به گونه نعناع پونه بود. در این آزمایش اغلب صفات مرتبط با عملکرد شامل سطح برگ، وزن تر و خشک برگ، وزن تر ریشه، وزن تر اندام هوایی، وزن خشک کل بوته، محتوای نسبی آب و فتوسنتز در چین دوم بالاتر بودند. با توجه به نتایج به­دست آمده در مجموع گونه نعناع آبی نسبت به دیگر گونه ها از لحاظ اغلب صفات مورد مطالعه برتری نشان داد. در حالی که گونه نعناع فلفلی نیز از رشد و عملکرد قابل توجهی برخوردار بود. بنابراین کشت گونه نعناع فلفلی جهت مصارف دارویی و کشت گونه نعناع آبی جهت مصرف تازه خوری در سیستم هواکشت مناسب است.

کلیدواژه ها:

پونه ، فتوسنتز ، نعناع آبی ، نعناع فلفلی ، هواکشت