لیدا فرهادی - گروه زیست شناسی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران
ویدا حجتی - گروه زیست شناسی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران
مهدی خاکساری - گروه فیزیولوژی، دانشگاه علوم پزشکی شاهرود، شاهرود، ایران
غلامحسن واعظی - گروه زیست شناسی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران

پژوهش ­های آزمایشی و بالینی نشان داده که قرارگرفتن در معرض الکل پس از تولد باعث التهاب در هیپوکامپ در بین سایر مناطق مغزی می­ شود. از طرفی دیگر مصرف الکل در طول بارداری موجب فعال­ سازی اکسیداتیو التهابی به همراه آپوپتیک وسیع بیماری نورودژنراتیو در نواحی مغزی خواهد شد به علاوه نقص عصبی ناشی از الکل در فرزندان با فعال شدن آبشار اکسیداتیو التهابی همراه با نیتروژن­ دهی گسترده­ و آپوپتوز در مناطق مغزی مختلف مانند هیپوکامپ می ­باشد. کروسین عمده ­ترین ماده­ موثره و عامل ایجاد رنگ در زعفران است که دارای اثرات آنتی ­اکسیدانی، ضد التهابی و ضد آپوپتیک است و می تواند از اعصاب محافظت کند. این تحقیق با هدف بررسی اثر تجویز کروسین بر اختلالات حافظه و مرگ سلولی نکروز ناحیه هیپوکامپ مدل سندرم جنین الکلی انجام شد. تعداد ۷۲ سر نوزاد نر موش صحرایی نر روز دوم پس از تولد، به شکل تصادفی به شش گروه (۱۲ سر در هر گروه) شامل کنترل، گروه شم، گروه اتانول و گروه ­های اتانول+تیمار با کروسین )دوزهای ۱۵، ۳۰ و  ۴۵ میلی ­گرم بر کیلوگرم) تقسیم شدند. از روز دوم تا دهم تولد، اتانول را با دوز ۵/۲۵ گرم بر کیلوگرم محلول در شیرخشک که به دو دوز ۲/۶۲ گرم بر کیلوگرم تقسیم شده بود، دو بار در روز و به فاصله دو ساعت با روش گاواژ دریافت نمودند. با استفاده از روش آزمون شیئی جدی، حافظه وابسته به هیپوکامپ و یادگیری فاصله ­ای در ۳۶ روز پس از تولد ارزیابی گردید. هم چنین از رنگ ­آمیزی نیسل برای ارزیابی مرگ سلولی استفاده شد. نتایج مطالعه حاضر بیان نمود که تجویز کروسین به شکل معنی داری نقص شناختی ناشی از اتانول را کاهش داد (۰/۰۱>p). هم چنین با تجویز کروسین مرگ سلولی نکروتیک القاء شده به واسطه اتانول به شکل معنی­ داری کاهش یافت (۰/۰۱>p). بر اساس اثرات حفاظتی کروسین در مقابل سمیت نورونی ناشی از اتانول در مدل سندرم جنین الکلی، این ماده می تواند به عنوان یک درمان بالقوه برای عوارض ناشی از اتانول در دوران تکوین مطرح باشد.

کروسین, الکل, حافظه, آپوپتوز, نکروز