بررسی حکایت و منظومه ی بلوچی «باگین بشکرد» و مقایسه ی آن با حکایت امیرنصر سامانی و قصیده ی «بوی جوی مولیان» رودکی

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه شعرپژوهی (بوستان ادب)، دوره: 14، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JBASH-14-3_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 333
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عبدالغفور جهاندیده

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار

چکیده

داستان­سرایی در ادبیات ایرانی سابقه ی دیرینی دارد و در این میان، اقوام ایرانی به ویژه بلوچ­ها جایگاه خاصی دارند. ازجمله داستان­های مشهور در ادبیات بلوچی، ماجرای برانگیختن سیدخان برای دیدار و وصال محبوب در هجران، به وسیله ی شاعر بلوچ، ابراهیم راسکی، است که شباهت زیادی به حکایت برانگیختن امیرنصر سامانی به وسیله ی رودکی برای بازگشت به بخارا دارد. ابراهیم راسکی سراینده ی منظومه ی «باگین بشکرد» از شاعران برجسته ی ادبیات بلوچی در اواخر قرن سیزدهم هجری است. این منظومه سراسر در وصف دلدار و اسب خان و مسیر راهی است که خان آن را می­پیماید. ابراهیم با منظومه ی خود، خان را برانگیخت تا به سرعت برای دیدار و وصال دلدار به شهر او برود و این منظومه ازاین جهت، با بوی جوی مولیان رودکی قابل تطبیق است. رودکی قصیده ی بوی جوی مولیان را در قرن­ سوم و ابراهیم راسکی منظومه ی باگین بشکرد را در قرن­ سیزدهم هجری قمری سروده­اند. این پژوهش به روش توصیفی و تحلیل محتوا انجام شده است و نشان می­دهد که سرایندگان دو منظومه در توصیف مناظر و شخصیت­ها و مسیر راه مهارت خاصی داشته اند. هدف اصلی تحقیق، معرفی داستان گمنام سیدخان و فاطمه و بیان همانندی­های آن با حکایت امیر نصر و قصیده ی بوی جوی مولیان رودکی است. خنیاگران بزرگ، نسل به نسل عامل ماندگاری منظومه ی باگین بشکرد بوده­اند و آوازخوانان معاصر همچنان این منظومه را در مجالس بزم و موسیقی می­خوانند.  * دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار ajehandideh@yahoo.comتاریخ دریافت مقاله: ۱۷/۱۰/۱۴۰۰                   تاریخ پذیرش مقاله: ۲۷/۱/۱۴۰۱

کلیدواژه ها

ابراهیم راسکی, ادبیات تطبیقی, بوی جوی مولیان, رودکی, شعر بلوچی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.