بررسی ادله و راه های اثبات دعوا در فقه و حقوق اسلامی

ادله و راه های اثبات دعوا در امور حقوقی از اهمیت بالایی برخوردار می باشد؛ زیرا برهان ،وسیله اثبات حق است و آنچه که برای صاحب حق مثمر ثمر می باشد، شناخت حقایق و تکلیف همراه با اثبات آن است. به همین دلیل، در قوانین آیین دادرسی کشورها، فصلی به ادله ی اثبات دعاوی اختصاص پیدا کرده است. اندیشمندان حقوقی تعاریف متعددی از ادله اثبات دعوا ارایه داده اند؛ اما بر اساس تعریف قانونی (م ۳۵۲ ق.آ.د.م ایران) ،«دلیل عبارت از امری است که اصحاب دعوا برای اثبات دعوی یا دفاع از دعوی به آن استناد مینمایند»، از قبیل: اقرار، بینه، اسناد کتبی، امارات، قسم، معاینه محل، تحقیق محلی و کارشناسی. در این مقاله، ادله اثبات دعوا از جنبه های مختلف آن همچون ماهیت، انواع و موضوع آن مورد بحث قرار گرفته است و از لحاظ چگونگی توجه و ارزشگذاری به دلایل، ما با سه نوع سیستم در «نظام قانونی» مواجه هستیم که عبارتند از: سیستم ادله ی قانونی، سیستم ادله ی معنوی و سیستم ادله ی مختلط. در فقه و حقوق ایران، ادله اثبات محدود و محصور هستند و صرفا از راه و روش معینی میتوان برای اثبات دعوا بهره گرفت.

کلیدواژه ها:

دلیل ، دعوا ، دلیل اثبات دعوا ، سیستم ادله اثبات دعوا و موضوع ادله اثبات دعوا