نبی اله پاکمنش - دکترای زبان و ادبیات عرب و کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه پیام نور
هوشنگ قدس آستان - عضو علمی گروه معارف و الهیات دانشگاه فرهنگیان، پردیس شهید رجایی ارومیه

قرآن کریم سهم الارث تمامی وارثان را به صورت عدد کسری بیان کرده تا بتوان آنها را در حالت های مختلف، مطابق با قوانین ریاضی جمع جبری نمود. با این توصیف هدف این مقاله ضرورت رعایت این قاعده ی ریاضی درتقسیم سهام ارث به صورت مقایسه ای می باشد. برای این منظور با انتخاب روش توصیفی – تحلیلی و با به کارگیری ابزار کتابخانه ای و سند کاوی نمونه ها و داده های لازم انتخاب و مورد بررسی و کنکاش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که لازم است سهام وارثان به صورت جمع جبری لحاظ گردد و در غیر این صورت تقسیم ارث طبق نص قرآن نبوده است. به عنوان مثال در آیه ی ﴿....ان کانت واحده فلها النصف و لابویه لکل واحد منهما السدس...﴾ (نساء، ۱۱) سهم یک دختر را ۳/۶ و سهم والدین را ۲/۶ بیان گردیده است که جمع آنها ۵/۶ می شود؛ در نتیجه ۱/۶ اضافه می ماند. ولی در جمع جبری، این اعداد کسری به معکوس جمعشان، یعنی: (۶/۵) ضرب می شود تایک عدد واحد به دست آید، لذا دختر ۳/۵ و والدین نیز هر کدام ۱/۵ مال را به ارث برده و چیزی اضافه نمی ماند. لذا اجرای این قاعده در تمامی حالت ها ضروری به نظر می رسد.

ارث، جمع جبری، سهم الارث، محاسبه