بازتاب جنبش مزدک در بن مایه های اسلامی سده های سوم تا ششم ه.ق

زمینه و هدف: بیشتر رویدادگویی ها از کردارهای مزدک و مزدکیان در بن مایه های اسلامی آمده است. در این کتابهادرباره مزدک، اندیشه و رفتار او و پیروانش سخنان گوناگونی آمده و پیوسته به او القاب و دشنام هایی داده اند. هدف اینجستار، مطالعه چگونگی پژواک جنبش مزدک در نوشته های اسلامی سده های سوم تا ششم ه. ق. و یافتن شوندهایی برایداوری های مورخین اسلامی است. مواد و روش ها: روش پژوهش در این مقاله توصیفی - تحلیلی و به صورت کیفی استکه با گردآوری منابع و اسناد از کتابخانه ها و پس از فیش برداری، به تحلیل اطلاعات پرداخته شده است. ملاحظات اخلاقی:در مراجعه به کتابها، صداقت و امانتداری در پژوهش، استناد به منابع و انتشار آنها رعایت شده است. یافته ها: بازگفت خیزشمزدک در بن مایه های اسلامی متاثر از ترجمه های خداینامه ها و بن مایه های پهلوی است. خدای نامه ها بیشتر محصولاندیشه های موبدان زرتشتی است و آنها همگی از مزدک به بدی یاد کرده اند. نتیجه گیری: در این جستار نشان داده شد کهگفتارهای متفاوتی درباره مزدک و هم کیشانش در بن مایه های اسلامی به چشم می خورد، اما بیشتر این روایتها یک سویه ومنفی است. گزارشهای منابع اسلامی درباره جنبش مزدک بیشتر تکرار همان ادعاهای موبدان و بلندپایگان دوره ساسانی استکه در آن جنبش آسیب دیده بودند، اما به ناخواست این گزارشها که غالبا بر ضد مزدک هستند در نوشته های نظام الملکچنین مضمونی را می توان یافت؛ مزدک یکی از روحانیون بود که برای اصلاح دین زرتشتی، برخاسته و مورد پذیرش تودههای مردم قرار گرفت. با این وجود نظام الملک او را ))طرار نابکار(( و ))سگ(( هم خوانده است.

کلیدواژه ها:

مزدک ، موبدان زرتشتی ، بن مایه های اسلامی ، ساسانیان