بازتاب شخصیت انوشیروان ساسانی در ادبیات فارسی قرون چهارم تا هفتم هجری

خسر و یکم ساسانی فرزند ،قباد مشهور به انوشیروان بیست و دومین شاهنشاه ساسانی و از بزرگترین پادشاهان این سلسله است. انوشیروان در دوران حکومت خود ، تاثیرات فرهنگی و سیاسی و اقتصادی زیادی بر ایران گذاشت و به حکومت ساسانیان و ایران ،بخشید در آثار ادبی شاعران و نویسندگان بزرگ ایرانی خسرو انوشیروان ساسانی، مقامی بسیار ارجمند دارد. در آثار برجسته و معروف مشاهیر ادبیات عصر طلایی تمدن و فرهنگ ایرانی اسلامی در قرون چهارم تا هفتم هجری، انوشیروان دارای سیرت شکوهمند و فضایل انسانی و والا میباشد عدالت و دادگری بارزترین فضیلت انوشیروان در ادبیات فارسی است. شاعران هنگام ستایش از ممدوحان خود با یادآوری فضائل ،وی ممدوح را به نیک نامی و صفت ارزشمند دیگر او می ستایند. برجسته ترین فضایل را در دادگری و عدالت میدانند زیرا هر کس دارای فضیلت دادگری باشد به فضایل دیگر نیز موصوف است انوشیروان مظهر پادشاهی نیکو و عدالت در ادبیات فارسی است. چهره او در بسیاری از متن های منظوم و منثور فارسی چه به عنوان شاهنشاه و چه به عنوان یک شخصیت اسوه انسانی، آمیخته با مضامین پند و اندرز و تعلیم با محوریت عدالت و خرد و دانش تصویر شده است توجه فوق العاده شاعران نامدار ایران زمین در قرون چهارم تا هفتم هجری، نشان از بزرگی و تاثیر گذاری کردار و خصال انوشیروان در تاریخ و فرهنگ ایران است. با مطالعه آثار و کتابهای قدیمی مربوط به دوره مذکور میتوان پی برد که اشعار متعددی در دیوان های شاعران و بخشهای زیادی از آثار ارزشمندی چون شاهنامه گلستان و ،قابوسنامه به زندگی و سخنان و کردار خسرو انوشیروان اختصاص داده شده است در نوشتار حاضر برخی از آثار مورد ملاحظه و بررسی قرار گرفته و با تکیه بر آنها به بررسیبازتاب شخصیت خسرو انوشیروان در ادبیات فارسی قرن چهارم تا هفتم هجری پرداخته شده است.

کلیدواژه ها:

انوشیروان ، شاهنامه ، سعدی ، ادبیات فارسی ، فردوسی