اثر اصلاح کننده های خاک بر پاسخ های فیزیولوژیک درختچه مرتعی کام تیغ (Stocks Lycium depressum) به تنش خشکی

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه آب و خاک، دوره: 36، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_JSW-36-4_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 270
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سمانه محمدی

گروه مرتع داری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

عادل سپهری

دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان- گروه مرتع

محمد فرزام

دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد- گروه مرتع و آبخیزداری

حسین بارانی

دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان- گروه مرتع

چکیده

پژوهش حاضر با هدف اثر اصلاح کننده­های خاک، بر پاسخ­های فیزیولوژیک (مقاومت روزنه ای، دمای برگ، کلروفیل، درصد کلونیزاسیون ریشه، کاروتنوئید، پرولین) درختچه مرتعی کام تیغ (Lycium depressum Stocks) به تنش خشکی بود. آزمایش­ها در شرایط نیمه کنترل شده گلخانه­ای انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی شامل تیمار اصلی آبیاری در ۴ سطح (۱۰۰، ۷۵، ۵۰ و ۲۵ درصد ظرفیت زراعی) و تیمار فرعی اصلاح­کننده های خاک بررسی شد. تیمار­های فرعی اصلاح کننده­های خاک شامل هیدروژل و نیتروباکتر، میکوریزا و زئولیت در هر گلدان اضافه شد. در هر تیمار ترکیبی آبیاری و اصلاح کننده خاک ۵ تکرار و در مجموع ۱۶۰ گلدان برای انجام آزمایش مورد استفاده قرار گرفت. مقدار مقاومت روزنه ای از ۴۸ متر مربع در ثانیه بر مول در سطح آبیاری ۱۰۰ درصد به ۴۴ متر مربع در ثانیه بر مول در آبیاری ۲۵ درصد کاهش پیدا کرد. دمای برگ در اصلاح کننده هیدروژل بدون میکوریزا از ۲۶ درجه سانتی گراد در آبیاری ۱۰۰ درصد به ۵۷/۲۱ درجه سانتی گراد در سطح آبیاری ۲۵ درصد کاهش یافت. در سطح آبیاری ۱۰۰ درصد در اصلاح­کننده زئولیت بدون میکوریزا مقدار کلروفیل b+a از ۶/۰ میلی گرم بر گرم به ۲۰/۱ میلی گرم بر گرم در آبیاری ۲۵ درصد افزایش پیدا کرد. مقدار کاروتنوئید در سطح آبیاری ۱۰۰ درصد در اصلاح کننده زئولیت با میکوریزا از ۱/۰ میلی گرم بر گرم به ۲/۰ میلی گرم بر گرم در آبیاری ۲۵ درصد افزایش یافته است در تیمار شاهد با میکوریزا در سطح آبیاری ۱۰۰ درصد در مقایسه با سطح آبیاری ۵۰ درصد، درصد کلونیزاسیون ریشه ۵/۱ درصد افزایش داشت. مقدار پرولین در تیمار هیدروژل بدون میکوریزا در آبیاری ۱۰۰ درصد ۷۷/۲ میکرومول بر گرم و در سطح آبیاری ۵۰ درصد ۶۶/۲ میکرومول بر گرم اندازه گیری شد. کاهش پرولین در سطح آبیاری ۵۰ درصد نشان می­دهد اصلاح­کننده هیدروژل باعث افزایش مقاومت گونه  L. depressum به تنش خشکی شده است. نتایج تحقیق نشان داد افزایش خشکی باعث تغییرات در عملکرد فیزیولوژیک گیاه می­شود و کاربرد مواد اصلاح­کننده خاک در شرایط تنش خشکی به دلیل بهبود پارامترهای فیزیولوژیک، باعث افزایش ۵۰ درصدی مقاومت گیاه خواهد شد. تیمارهای نیتروباکتر بدون میکوریزا، هیدروژل و زئولیت با میکوریزا و بدون میکوریزا به دلیل بهبود بیشتر پارامترهای فیزیولوژیک، برای کاشت گیاه در در طبیعت توصیه می شود.

کلیدواژه ها

آبیاری, پرولین, کلروفیل, کلونیزاسیون, مقاومت روزنه ای

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.