تجلیات تصویف المکان فی روایه «جبل قاف» لعبد الاله بن عرفه علی ضوء آراء محیی الدین بن عربی
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: دوفصلنامه زبان و ادبیات عربی، دوره: 14، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JALL-14-1_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 161
نویسندگان
استاذ مساعد فی قسم اللغه العربیه وآدابها، جامعه فرهنگیان، طهران، ایران
چکیده
یضفی المکان الصوفی بوصفه احدی مکونات السرد مسحه قدسیه علی النص الروائی من خلال علاقته بالافکار الصوفیه ودوره فی الثراء الدلالی والجمالی له، فلذلک یتجاوز المکان فی الروایه الصوفیه عن وصف الابعاد الهندسیه لیصبح ایقونه لدلالات معرفیه صوفیه. یسرد الروائی فی روایه جبل قاف لعبد الاله بن عرفه سیره محیی الدین بن عربی الذاتیه، فیواجه القارئ بحضور مکثف للمکان والفضاءات الصوفیه. فالامکنه المستدعاه فی النص الروائی اضفت علی مشاهد الروایه صوره من القداسه واللمحه الصوفیه وتحولت بحمولاتها الصوفیه الی ملمح من ملامح الکشف والاشراق الروحی. وقفت هذه الدراسه بمنهجها السیمیائی والموضوعاتی عند مفهوم المکان الصوفی کمفهوم معرفی فی تفکیر واحد من ابرز اعلامه (محیی الدین بن عربی) من خلال استخراج المشاهد المکانیه الصوفیه فی روایه جبل قاف التی تتناول سیرته الذاتیه ورویته نحو المکان وما یرمز الیه من دلالات صوفیه یکشف عنها السرد خاصه فی المشاهد الوصفیه لسوق مدینه مرسیه، وخزانه الکتب للسلطان، والمساجد کالمسجد الاقصی ومواقف اخری مثل مشاهد الکشف والفتح والتجلی او فی حدیثه عن المشرق والمغرب. تکمن اهمیه البحث فی وقوفه علی تجربه عبد الاله بن عرفه کاحد اعلام الروایه العرفانیه فی المغرب العربی، ومحاولته تحیین التراث الاسلامی ضمن البنیه السردیه الحدیثه، ومعرفه القارئ بنوع جدید من الروایه. توصلت الدراسه الی ان روایه جبل قاف لعبد الاله بن عرفه تجربه روائیه تفاعلت مع الابعاد الصوفیه بدءا من العنوان حتی نهایتها، فامتزج المکان فیه بالرویه الصوفیه من جهه، وارتبطت بالدلالات الرمزیه الصوفیه من جهه اخری. کما کشفت الدراسه ان الروائی نظر الی المکان نظره صوفیه واعتبره مکونا روحیا، وطبق رویته الصوفیه علی المکان فی بناء المکان الروائی، وکل ذلک اقتبسه من تفکیر ابن عربی. واخیرا حاول الروائی علی ان یکون الفضاء الدینی فی روایته متین العلاقه بالعناصر السردیه الاخری حیث تبعث فی النص وفق استراتیجیه محدده ودقیقه، وهو ما یکشف عن عبقریه الکاتب فی تجسیده للفضاء الدینی بکل ابعاده الهندسیه والروحیه.کلیدواژه ها
الروایه المعاصره, المغرب العربی, الصوفیه, المکان, عبد الاله بن عرفه, روایهاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.