حمیدرضا عامری سیاهوئی - دانشیار دانشگاه پیام نور ، گروه هنر و معماری
فرزانه غلامی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه معماری واحد بندرعباس دانشگاه پیام نور

خانه باید حریمی داشته باشد که ساکنش را از دیده شدن و شنیده شدن ناخواسته باز دارد و تصاویری را که ساکنش در خلوت خود با خود و خانوادهاش نمی پسندد از او دور دارد؛ این خلوت نه آنچنان باشد که وی خود را تنها و جدا از جامعه پندارد. خانه باید به گونه ای باشد که فرد در آن اختیار خلوت کردن با خود و خدای خود را داشته باشد و درعین حال از وجود خانواده در کنار خود و همسایه در مجاورتش دلگرم باشد این خلوت به انسان کمک کند تا از گذار از هیاهوی محیط آشفته ی بیرون خود را باز یابد و موقعیت خود را در هستی بازشناسد معماری خانه های امروز تلاش کمی برای ایجاد این خلوت مینماید. در پژوهش حاضر شده است که بررسی سیر تحول از حیاط خانه های سنتی تا بام سبز در ایران مورد بررسی قرار گیرد روش تحقیق به صورت تحلیلی- توصیفی با ابزار مطالعات کتابخانهای و اطلاعات و اسناد جمع آوری شده است بر اساس نتایج بدست آمده این پژوهش میتوان گفت آنچه که در پیمودن هر راه و رسیدن به مقصد نهایی بسیار حیاتی و مهم میباشد نقطه آغاز راه و نحوه قدم گذاشتن در آن است. ما امروز درون خود خانه نیز از تصور نگاه هایی که به آسانی از خانه های روبرو به عمق خانه هایمان نفوذ می امان نیستیم و مجبوریم همان تنها روزنه ای را که میتواند منظرگاه قابی از آسمان ،باشد بپوشانیم امروزه ما به علت عدم محرمیت کمترین بهره را از فضاهای باز و نیمه باز داریم و بسیاری از مواقع شاهد آن هستیم که همین حداقل موجود هم به علت شریک شدن با همسایگانی که خود غریبه هستند و نیز اشراف خانه های ،دیگر قابلیت استفاده هایی که حیاط خانه های قدیم داشت را ندارد سوال اصلی در این پژوهش چگونگی سیر تحول از حیاط خانه های سنتی به بامهای سبز می جدا شدن فضای سکونت یا کار انسانها از زمین و استقرار در ارتفاع مشکل کمبود زمین در شهرهای بزرگ را حل می کند؛ اما انسان را از طبیعت و زمین دور می کند. این دوری پایدار نیست و خیلی زود انسان برج نشین به جستجوی گم گشته خود می پردازد. سکنه ساختمانهای ،بلند علی رغم داشتن آخرین امکانات ،امروزه زندگی در یک خانه دارای حیاط و باغچه را آرزو حتی اگر این خانه قدیمی و فرسوده .باشد. این خواسته در خیال ساکنین خانه های واجد باغچه ،وحیاط تا از آن جدانشوند به آرزو تبدیل نمی شود. در این مقاله تلاش بر این است تا به چگونگی استیلا و مهار نیروها و عناصر طبیعت و بوم آوری های آن فراموش کردن و حتی نابودی ،آن بازگشت مجدد به بهره گیری مستقیم از آن در معماری و ساختمان سازی و فن آوری های مترتب بر آن پرداخته شود؛ روند طی شده کاوش میگردد و نمونه های بارز آن در سالهای اخیر و در حوزه معماری معرفی و تحلیل می شود و نتیجه ای که از آن به دست می آید کنار گذاشتن تخریب و تغییر شکل دادن طبیعت و عناصر آن ممکن نیست الهام گرفتن والگو سازی از آن درست استترکیب آن با فن آوری در معماری هدف است .

خانه سنتی، خانه مدرن ایرانی، مبانی فکری مطرح در خانه، سیر تحول خانه ایرانی