علی قنبری - کارشناس ارشد رشته توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
حسین یادآور - استادیار گروه ترویج و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز۰

اهداف: هدف اصلی این تحقیق تعیین پیشرانها و موانع موثر بر توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی شهرستان تبریز بود. مواد و روشها: در تحقیق حاضر از روش مدلسازی ساختاری- تفسیری استفاده شد. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی، از نظر گردآوری اطلاعات توصیفی- پیمایشی است. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته با ماهیت ماتریسی است. جامعه آماری تحقیق شامل ۲۹ نفر از مدیران واحدهای صنایع تبدیلی و تکمیلی بودند. یافته ها: بر اساس تحلیل میکمک در بخش پیشران، عامل های خودگردان، عوامل سیاست های حمایتی، حمایت های بخش تحقیق و توسعه، حمایت های خاص و ترجیهی و یارانه ای، سازماندهی بازار و بازاریابی و مولفه های وابسته شامل مولفه های نوع حمایت های نهادی، جهتگیری های توسعه روستایی میشود. مولفه های ارتباطی که هیچ مولفه ای در این دسته قرار نگرفته است. مولفه های مستقل شامل مولفه های حمایت های نظام بانکی، وجود برنامه، طرح، تصمیم و اقدامات بلندمدت به جای رفتارهای مقطعی میباشد که نقش کلیدی را دربر میگیرند. و در بخش موانع، مولفه های خودگردان که هیچ مولفه ای در آن قرار نگرفته است. مولفه های وابسته شامل مولفه های نوع زیرساختی- فناوری میشود. مولفه های ارتباطی شامل عامل های ماهیت صنایع تبدیلی و تکمیلی، جغرافیایی- مکانی، قانونی- مقرراتی، مالی- اقتصادی میباشند. مولفه های مستقل شامل مولفه های فصلی بودن نوع فعالیت، نهادی- اداری می. باشند نتیجه گیری: در نهایت با استفاده از تحلیل میکمک نوع مولفه ها با توجه به اثرگذاری بر و اثرپذیری از سایر مولفه ها مشخص شد. نتایج این مطالعه نشان داد که در بخش پیشران های توسعه، مولفه های حمایتهای نظام بانکی و وجود برنامه، طرح و تصمیمات بلندمدت به جای رفتارهای مقطعی با میزان قدرت نفوذ ۷ بیشترین تاثیر و مولفه جهتگیری های توسعه روستایی با میزان قدرت نفوذ ۱ کمترین تاثیر را بر توسعه داشت. در بخش موانع توسعه، مولفه های مالی- اقتصادی و نهادی- اداری با میزان قدرت نفوذ ۶ با بیشترین تاثیر و مولفه زیرساختی- فناوری با میزان قدرت نفوذ ۱ کمترین تاثیر را دارد. به همین منظور در جهت هرگونه برنامه و اقدام برای رفع موانع و پیشرانهای توسعه صنایع تبدیلی وتکمیلی کشاورزی، باید به نقش کلیدی و پایه ای این عوامل توجه شود

پیشران، تحلیل میکمک، شهرستان تبریز، صنایع تبدیلی و تکمیلی، مدلسازی ساختاری- تفسیری، موانع.