بررسی تطبیقی مرگ اندیشی از دیدگاه خیام و عطار
- سال انتشار: 1393
- محل انتشار: فصلنامه اندیشه دینی، دوره: 14، شماره: 52
- کد COI اختصاصی: JR_JRT-14-52_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 214
نویسندگان
استاد دانشگاه شیراز
دانشجوی دکتری فلسفه دانشگاه قم
چکیده
اندیشیدن دربارهی مرگ و سخن گفتن از آن یکی از بنمایههای رایج در ادبیات و جریان اندیشگانی یک قوم است. ادبیات هر ملت زمینه ای مناسب برای بازتاباندن و شناسایی اندیشههای ایشان دربارهی مرگ خواهد بود. از سوی دیگر به دلیل ناشناخته بودن ماهیت این پدیده، پیوسته، دیدگاههای اندیشمندان مختلف با یکدیگر متفاوت و گاه متناقض بوده است. بررسی تطبیقی نگرش اندیشمندان گوناگون درباره ی مرگ، حقایق بسیاری را بر ما آشکار میکند که در بررسی جداگانهی اندیشهی ایشان، کمتر مجال بروز مییابد. در این جستار کوشیده ایم با رویکردی تطبیقی، به بررسی این پدیده، از دیدگاه خیام، رباعی سرای توانمند قرن پنجم هجری و عطار نیشابوری، شاعر و عارف توانمند قرن ششم بپردازیم. بررسی تطبیقی دیدگاههای این دو شاعر دربارهی مرگ نشان دهنده ی این نکته است که اگرچه هر دو در برخی مسائل، مانند همگانی دانستن مرگ برای همهی افراد، سرگشتگی دو شاعر در برابر مرگ، تاکید بر ناتوانی بشر از ارائهی راه چاره برای مرگ و... اندیشههای همگون دارند، در برخی موضوعات نیز با یکدیگر اختلاف دیدگاه دارند؛ برای نمونه عطار افزون بر مرگ طبیعی، به دو نوع مرگ ارادی و مرگ عارفانه عاشقانه قائل است؛ نومیدی مطرح شده در اشعار خیام، در اندیشهی عطار جایگاهی ندارد؛ مرگ اندیشی عطار بیشتر التزام به توبه و به ندرت، التزام به لذتجویی را بایسته میداند، در حالی که در اندیشهی خیام، بیشتر تاکید بر لذتجویی و کمتر التزام به توبه است.کلیدواژه ها
۱- خیام, ۲- عطار, ۳- مرگ عارفانه, ۴- مرگ اندیشی, ۵- اجلاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.