بررسی و نقد دیدگاه صاحبان تفسیر المنار درباره ی قاعده ی بلاکیف

سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 208

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JRT-15-55_007

تاریخ نمایه سازی: 1 آذر 1401

چکیده مقاله:

تفویض یکی از دیدگاه های تنزیهی در معناشناسی صفات الاهی است. بیشتر اهل حدیث و عالمان حنبلی مذهب پیرو این رویکرد هستند. این گروه در رویارویی با مشبهه، قاعده ی بلاکیف را مطرح کردند. این قاعده پس از چندی نزد اشاعره، برای رهایی از مشکل تشبیه، به صورت جدی استفاده شد. در ادامه، وهابیان با ارائه ی قرائتی جدید از بلاکیف، ضمن اثبات وجود کیفیت برای صفات، علم به آن کیفیت را تفویض کردند. قرائت آن ها از بلاکیف، برخلاف اهل حدیث و اشاعره، نه تنها راه حلی برای مشکل تشبیه نیست، بلکه به تجسیم نیز منجر می شود. محمد عبده از مفسران معاصر، با وجود پرهیز از پرداختن به اختلافات مذهبی، رویکردی دوگانه از قرائت قاعده ی بلاکیف دارد. رشید رضا هم مانند او، قرائتی متناقض از این قاعده ارائه می دهد. این قرائت ها از یک سو، متمایل به دیدگاه اشاعره است و از سوی دیگر، به دلیل تاثیرپذیری از مبانی سلفیه، مشابه رویکرد وهابیان است.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

عبدالله میراحمدی

دانشجوی دکترای دانشگاه تربیت مدرس

نصرت نیل ساز

استادیار دانشگاه تربیت مدرس

نهله غروی نایینی

استاد دانشگاه تربیت مدرس

کاوس روحی برندق

استادیار دانشگاه تربیت مدرس

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • آبراهاموف، بنیامین، (۱۳۹۰)، «نظریه «بلاکیف» و مبانی آن در کلام ...
  • ابن ابی جمهور احسائی، محمد بن زین الدین، (۱۴۰۵)، عوالی ...
  • ابن ابی عاصم، عمرو، (ق.۱۴۰۰)، السنه، تحقیق محمد ناصرالدین الالبانی، ...
  • ابن بطه، عبید الله بن محمد، (۱۴۱۵ق.)، الابانه الکبری، ریاض: ...
  • ابن تیمیه، تقی الدین احمد بن عبدالحلیم، (۱۴۲۶ق.)، بیان تلبیس ...
  • ، (۱۴۱۱ق.)، درء التعارض العقل و النقل، تحقیق محمد رشاد ...
  • ، (۱۴۲۶ق.)، مجموعه الفتاوی، تحقیق عامر الجوار و انوار الباز، ...
  • ابن جماعه، محمدبن ابراهیم بن سعدالله، (۱۹۹۰)، ایضاح الدلیل فی ...
  • ابن عبدالوهاب، عبد الرحمن بن حسین بن محمد، (بی تا)، ...
  • ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، (۱۴۱۹ق.)، تفسیر القرآن العظیم، تحقیق ...
  • اشعری، عبدالله بن ابی خلف، (۱۳۹۷ق.)، الابانه عن اصول الدیانه، ...
  • ایجی، میرسید شریف، (۱۳۲۵)، شرح المواقف، قم: الشریف الرضی ...
  • بیهقی، ابوبکر محمد بن حسین، (۱۴۱۷ق.)، الاسماء و الصفات، تحقیق ...
  • بیهقی، احمد بن حسین ابوبکر، (۱۴۲۴ق.)، سنن الکبری، تحقیق محمد ...
  • تفتازانی، سعدالدین، (۱۴۰۹ق.)، شرح المقاصد، قم: الشریف الرضی ...
  • جبرئیلی، محمد صفر، (۱۳۹۱)، سیری در تفکر کلامی معاصر، تهران: ...
  • جوادی آملی، عبدالله، (۱۳۸۸)، تفسیر تسنیم، چاپ هشتم، قم: مرکز ...
  • ، (۱۳۸۴)، وحی و نبوت در قرآن (تفسیر موضوعی قرآن ...
  • دویش، احمد بن عبدالرزاق، (۱۴۲۴ق.)، فتاوی اللجنه الدائمه للبحوث العلمیه ...
  • ذهبی، شمس الدین محمد بن احمد بن عثمان، (۱۴۲۳ق.)، تاریخ ...
  • رازی، محمد بن عمر، (۱۴۰۱ق.)، التفسیر الکبیر المشتهر بمفاتیح الغیب، ...
  • ، (۱۴۱۱ق.)، المحصل، تقدیم و تحقیق الدکتور آتای، عمان: دارالرازی ...
  • ربانی گلپایگانی، علی، (۱۳۹۱)، «وهابیان و توحید در اسما و ...
  • رشیدرضا، محمد، (۱۴۲۶ق.)، الوحی المحمدی، بیروت: دارالکتب العلمیه ...
  • ، (۱۴۱۴ق.)، تفسیر القرآن العظیم الشهیر بتفسیر المنار، بیروت: دارالمعرفه ...
  • ، (۱۳۲۷ق.)، مجله المنار (مجله شهریه تبحث عن فلسفه الدین ...
  • سجادی، سید جعفر، (۱۳۵۷)، فرهنگ علوم فلسفی و کلامی، تهران: ...
  • سلطانی، مصطفی، (۱۳۹۱)، «صفات خبریه از دیدگاه امامیه و معتزله ...
  • شرفی، عبدالمجید، (۱۳۸۶)، اسلام و مدرنیته، ترجمه مهدی مهریزی، چاپ ...
  • شریف الرضی، محمد بن حسین، (۱۴۱۴ق.)، نهج البلاغه، تحقیق صبحی ...
  • شهرستانی، عبدالکریم، (۱۳۶۴)، الملل و النحل، الطبعه الثالث، قم: الشریف ...
  • طباطبایی، سید محمد حسین، (۱۴۱۷ق.)، المیزان فی تفسیر القرآن، الطبعه ...
  • ، (۱۳۸۸)، ترجمه و شرح بدایه الحکمه، علی شیروانی، چاپ ...
  • طبری، ابوجعفر محمد بن جریر، (۱۴۱۲ق.)، جامع البیان فی تفسیر ...
  • عبدالمنعم سلیم، عمرو، (۱۴۱۴ق.)، تمام المنه فی التعلیق علی اصول ...
  • عبده، محمد، (بی تا)، رساله التوحید، تصحیح و تعلیق محمد ...
  • عثیمین، محمد بن صالح، (۱۴۱۵ق.)، شرح لمعه الاعتقاد الهادی الی ...
  • ، (۱۹۹۴)، مجموع فتاوی و رسائل، تحقیق فهد بن ناصر ...
  • علی زاده موسوی، مهدی، (۱۳۹۳)، سلفی گری و وهابیت: مبانی ...
  • غزالی، محمد بن محمد، (بی تا)، الجام العوام عن علم ...
  • کثیری، محمد، (۱۳۸۷)، السلفیه بین اهل السنه و الامامیه، قم: ...
  • کرمی مقدسی، مرعی بن یوسف، (۱۴۰۶ق.)، اقاویل الثقات فی تاویل ...
  • مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، (۱۴۰۳ق.)، بحارالانوار، الطبعه الثانی، ...
  • نبیان، پروین، (۱۳۹۰)، «رویت حق تعالی از دیدگاه عرفان اسلامی ...
  • نمایش کامل مراجع