تحلیل و بررسی مراتب خداشناسی توحیدی در آیین زرتشت

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه اندیشه دینی، دوره: 21، شماره: 80
  • کد COI اختصاصی: JR_JRT-21-80_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 529
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مرتضی صانعی

استادیار گروه ادیان موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره

سید محمد حاجتی شکری

دانشجوی دکتری گروه ادیان موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره

چکیده

بحث توحید یا ثنویت زرتشتیان از مباحث پرچالش در آیین زرتشت است. توحید به معنای یگانه دانستن یا یکتاشمردن خداوند، مراتب و مظاهری مانند توحید در وجوب وجود، خالقیت، عبادت، ربوبیت و... دارد. ذکر مراتب و مظاهر توحید اهمیت بسزایی در بحث حاضر دارد؛ زیرا بیشتر نویسندگانی که پژوهشی درباره ی موضوع توحید در دین زرتشت داشتند ، روشن نکرده اند که کدام یک از مراتب توحید را معیار در نظر گرفته اند. این امر ازیک سو به دیدگاه های گوناگون و حتی متناقض منجر شده و ازسوی دیگر، انکار نویسندگان زرتشتی را به دنبال داشته است. مقاله ی پیش رو با روش تحلیلی انتقادی به بحث از سه مرتبه از مراتب توحید، یعنی توحید در وجوب وجود، خالقیت و عبادت اختصاص یافته و با تکیه بر متون دینی زرتشتیان، به ویژه گاهان منسوب به زرتشت، نشان داده است که پذیرش ادعای توحید با تمام مراتب آن، در آیین زرتشت دشوار است؛ نمونه ای که می توان به آن اشاره کرد، مرتبه ی توحید در خالقیت است که در آیین زرتشت نفی شده است. ذکر مراتب خداشناسی زرتشتی به صورت مجزا و تحلیل و بررسی هریک از مراتب، نوآوری تحقیق حاضر است.

کلیدواژه ها

آیین زرتشت, توحید, ثنویت, خالقیت, عبادت

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.