تبیین نقش جنسیت بر نیت و رفتار سازگاری کشاورزان شهرستان باغملک در رویارویی با تغییرات اقلیم

تغییرات اقلیم به طور فزاینده­ای بر معیشت مردم در سراسر جهان تاثیر می­گذارد و به عنوان چالشی مهم در سطح جهانی به حساب آمده و یک عامل مهم در تشدید نابرابری­های اجتماعی به خصوص نابرابری­های جنسیتی است. زنان در دنیا نه تنها به عنوان قشر آسیب­پذیر در مقابل تغییرات اقلیم شناخته شده­اند بلکه عاملی موثر در ایجاد تغییرات در رابطه با سازگاری به شمار می­آیند؛ بنابراین نیاز به تحقیق درباره عوامل موثر بر نیت و رفتار سازگاری کشاورزان با تغییرات اقلیم از دیدگاه زنان و مردان وجود دارد. این مطالعه با استفاده از مدل توسعه یافته اعتقادات سلامت به این موضوع مهم پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش کشاورزان دو گروه زن و مرد بودند. تعداد اعضای نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان ۲۰۰ کشاورز مرد و ۱۵۰ کشاورز زن انتخاب شد. برای انتخاب کشاورزان از نمونه­گیری چند مرحله­ای طبقه­ای خوشه­ای تصادفی استفاده گردید. ابزار جمع­آوری اطلاعات، پرسشنامه­ای بود که روایی صوری آن توسط اعضای هیئت علمی گروه ترویج و آموزش کشاورزی تایید گردید. افزون بر این، برای تعیین میزان پایایی بخش­های مختلف پرسشنامه، از پیش­آزمون و محاسبه ضریب آلفا کرونباخ استفاده شد. نتایج تجزیه وتحلیل مدل معادله­های ساختاری نشان داد، متغیرهای راهنمای عمل، خودکارآمدی، حمایت اجتماعی، انگیزه و موانع درک شده متغیرهای موثر بر نیت کشاورزان مرد به صورت مثبت و مستقیم و رفتار به صورت مثبت و غیرمستقیم می­باشند و این متغیرها درنهایت توانستند به ترتیب ۵۳ و ۳۷ درصد از تغییرات متغیرهای نیت و رفتار کشاورزان مرد را پیش­بینی کنند. متغیرهای راهنمای عمل، شدت درک شده و خودکارآمدی متغیرهای موثر بر نیت کشاورزان زن به صورت مثبت و مستقیم و رفتار به صورت مثبت و غیرمستقیم می­باشند و این متغیرها درمجموع توانستند به ترتیب ۶۳ و ۱۹ درصد از تغییرات متغیرهای نیت و رفتار کشاورزان زن را پیش­بینی کنند. اطلاعات به دست آمده از این پژوهش و درک چنین تفاوت­های جنسیتی می­تواند توسعه سیاست­ها و برنامه­های حساس به جنسیت را تسهیل کند و به بهبود استراتژی­های سازگاری پایدار و فراگیر کمک کند.

کلیدواژه ها:

تغییرات اقلیم ، رفتار سازگاری ، مدل اعتقادات سلامت ، زنان روستایی