ارزیابی روند توسعه فیزیکی شهر پلدختر به سمت مناطق سیل خیز
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و مخاطرات محیطی، دوره: 11، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_GEH-11-2_010
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 155
نویسندگان
گروه علوم اجتماعی (جغرافیا)، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
کارشناسی ارشد هیدروژئومورفولوژی در برنامه ریزی محیطی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
یکی از مهمترین مخاطرات پیش روی نواحی سکونتگاهی، سیلاب است. این مخاطره در طی سالهای اخیر سبب وارد آوردن خسارات جانی و مالی زیادی به نواحی مختلف کشور ازجمله شهر پلدختر شده است. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش به ارزیابی مخاطره سیلاب و روند توسعه فیزیکی نواحی سکونتگاهی به سمت مناطق سیلخیز شهر پلدختر پرداخته شده است. ازاینرو از نقشه زمینشناسی ۱:۱۰۰۰۰۰ منطقه، مدل رقومی ارتفاعی ۵/۱۲ متر و تصاویر ماهوارهای لندست از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۰ هر ۱۰ سال یک تصویر به عنوان دادههای تحقیق استفاده شده است. ابزارهای تحقیق شامل ArcGIS، ENVI و IDRISI و مدلهای مورد استفاده نیز شامل مدل تلفیقی منطق فازی AHP و همچنین مدل LCM بوده و در دو مرحله کلی انجام شده است. در مرحله اول، مناطق مستعد وقوع سیلاب با استفاده از مدل منطق فازی مشخص شده و در مرحله دوم نیز روند توسعه نواحی سکونتگاهی به سمت مناطق سیلخیز ارزیابی شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، بخش زیادی از محدوده شهری و حاشیه شهری پلدختر ازجمله مناطق غربی آن به دلیل نزدیکی به رودخانه، ارتفاع و شیب کم، دارای پتانسیل سیلخیزی بالایی است. همچنین نتایج حاصل از ارزیابی روند توسعه نواحی سکونتگاهی به سمت مناطق سیلخیز بیانگر این است که در سال ۱۹۹۰، ۳/۱ کیلومترمربع از نواحی سکونتگاهی شهر پلدختر (معادل ۷/۸۶ درصد) در منطقه با پتانسیل سیلخیزی زیاد و خیلی زیاد قرار داشته است که این میزان در طی سالهای ۲۰۰۰، ۲۰۱۰ و ۲۰۲۰ به ترتیب به ۲/۲، ۹/۲ و ۱/۴ کیلومترمربع (به ترتیب ۶/۸۴، ۴/۷۸ و ۹/۷۵ درصد) افزایش یافته است. همچنین توسعه نواحی سکونتگاهی به سمت مناطق سیلخیز دارای روند افزایشی بوده است که این مسئله بیانگر عدم توجه به پتانسیل سیلخیزی منطقه در برنامهریزیهای مربوط به توسعه فیزیکی مناطق شهری است.کلیدواژه ها
سیلاب, توسعه فیزیکی, پلدختر, مدل LCMاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.