بررسی تطبیقی شخصیت ایشتر- آناهیتا در اساطیر ایران و میانرودان و آباندخت در داستان سمک عیار

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 143

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LTR-27-95_010

تاریخ نمایه سازی: 30 آبان 1401

چکیده مقاله:

یکی از بن­مایه­های داستان­های حماسی ایران، حضور قهرمانان و شخصیت­های اساطیری است. خدابانوان ­آب و دیگر ایزدبانوان از گونه­های اساطیری هستند که در حماسه­ها در ریخت زنانی نامدار تجسم می­یابند. با مرور و نگاهی دقیق به داستان بلند حماسی پهلوانی سمک ­عیار کارکرد چنین باوری را در مادینه­ای از داستان، به نام آبان­دخت می­توان دریافت. وجود مضامینی نظیر: عشق­، زیبایی، حبس شدن در زیرزمین، محکوم به مرگ­، آزادی به قیمت از دست دادن معشوق نخستین و سرانجام به قدرت­رسیدن این مادینه داستان سمک­ عیار نشان از آن دارد که آبان­دخت در ساخت کهن اساطیری­اش نمادی از ایزدان مادینه مانند: ایشترمیانرودی و آناهیتا می­تواند باشد. بنابر­این فرضیه، نگارندگان این نوشتار کوشیده­­اند، با به کارگیری روش توصیفی/ تطبیقی­-تحلیلی و استناد به آثار اسطوره­شناسانی چون مهرداد بهار و ژرف نگری در لایه­های پنهان اسطوره­ای نثر حماسی-پهلوانی سمک عیار، نشان دهند که تاثیر و اشاعه فرهنگ میانرودان در اساطیر ایرانی سبب شکل گرفتن ساختارهای مشترکی می­شود که یکی از نتایج آن به وجود آمدن همانندی­هایی میان دو ایزدبانوی اساطیری و آبان­دخت در داستان­ سمک­ عیار است­.

کلیدواژه ها:

آناهیتا ، ایشتر ، آباندخت و سمک عیار

نویسندگان

لیلا مختاری نیا

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران

فرزانه یوسف قنبری

استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران

علی زاهد

استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آموزگار، ژاله. (۱۳۸۹). تاریخ اساطیری ایران. چاپ دوازدهم. تهران: سمت ...
  • ارجانی، فرامرز بن خداداد کاتب. (۱۳۶۳). سمک عیار. تصحیح پرویز ...
  • بولن، شینودا. (۱۳۸۰). نمادهای اسطوره­ای و روان شناسی زنان. ترجمه ...
  • بهار، مهرداد. (۱۳۹۵ الف). از اسطوره تا تاریخ. چاپ نهم. ...
  • (۱۳۹۵ ب). پژوهشی در اساطیر ایران. چاپ یازدهم. تهران: نشر ...
  • (۱۳۹۷). جستاری چند در فرهنگ ایران. چاپ اول. تهران: نشر ...
  • بیرلین، ج.ف. (۱۳۹۶). اسطوره­های موازی. ترجمه­ی عباس مخبر. چاپ ششم. ...
  • تفضلی، احمد. (۱۳۹۸). مقالات احمد تفضلی. گردآورنده ژاله آموزگار. چاپ ...
  • حسن آبادی، محمود. (۱۳۸۶). سمک عیار: افسانه یا حماسه؟ (مقایسه ...
  • راشد محصل، محمد تقی. (­۱۳۶۶ ) گزیده­های زادسپرم. ترجمه و ...
  • ستاری. رضا و خسروی، سوگل. (۱۳۹۲). بررسی خویش­کاری­های آناهیتا و ...
  • طغیانی، اسحاق و قربانی، رحمان. (۱۳۹۰). بررسی و تحلیل بازتاب ...
  • فرنبغ دادگی. (۱۳۹۰). بندهش. به کوشش مهرداد بهار. چاپ پنجم. ...
  • فولتس، ریچارد. (۱۳۹۶ ). دین­های ایران باستان. ترجمه­ی امیر زمانی. ...
  • لاهیجی، شهلا و کار، مهرانگیز. (۱۳۹۲). شناخت هویت زن ایرانی ...
  • مک کال، هنریتا. (۱۳۹۶ ). اسطوره­های بین­النهرینی. ترجمه عباس مخبر. ...
  • مولایی، چنگیز. (۱۳۹۸). آبان یشت. چاپ نخست. تهران: انتشارات آوای ...
  • نیبرگ، هنریک ساموئل. (۱۳۸۳). دین­های ایران باستان. ترجمه سیف­الدین نجم­آبادی. ...
  • ویدن گرن، گئو. (۱۳۹۷). رویارویی فرهنگی ایرانیان و سامیان در ...
  • هینلز، جان راسل. (۱۳۹۳). شناخت اساطیر ایران. ترجمه محمد حسین ...
  • نمایش کامل مراجع