سید علی میرحسینی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه خوارزمی، تهران
سید عدنان اشکوری - دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه خوارزمی، تهران
علی اسودی - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه خوارزمی، تهران
هومن ناظمیان - دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه خوارزمی، تهران

با در نظر داشتن ظرفیت معناگستری رمز، دنیل چندلر با اعتقاد به لزوم برخورداری یک پژوهشگر ادبی از دانش کیفی و تشخیصی، نظریه آگاهی را مبنی بر نمایش نحوه و میزان تاثیرگذاری عناصر گوناگون اجتماعی و فرهنگی در یک اثر منظوم یا منثور با تکیه بر نقش زبانی و ادبی عناصر کلام پایه­ریزی کرده است؛ یعنی صاحب سخن هر قدر از این عناصر بهره­جویی آگاهانه­تری کرده باشد، به طبع مفهوم مطلوب خود را پخته­تر و ارزنده­تر ساخته است؛ مفهومی که از نظر چندلر بیش از هر موضع دیگری در ساختار رمز ادبی و تبدیل شدن آن به رمزگان یعنی ساختار تفصیل شده بر اساس عوامل تاثیرگذار نامبرده حاضر می­گردد. پژوهش حاضر درصدد است تا با روش مطالعه کتابخانه ای و با رویکردی توصیفی - تحلیلی و در کار بستن رمزواره یعنی کشف مفاد نظریه آگاهی در شعر سعدی یوسف - شاعری عراقی که همواره وطن خویش را از پنجره کوچک غربت نگریسته و وصف نموده است- و نمود نقش هر یک در آفرینش رمزگان اشاره کرده و مدعای خویش را به یاری عناصر درون­زا یعنی ادبی، زبانی، ساختاری و گاه نگارشی به اثبات برساند؛ از مهمترین دستاوردهای رمزواره در این نوشتار تبیین روشن بهره­برداری هوشمندانه سراینده از موارد مذکور در راستای تعمیق معانی فرهنگی و اجتماعی پنهان شده در پس هر رمزگان است؛ زیرا شاعر هیچگاه به برشماری عیان مزایا یا معایب اکتفا نکرده و همواره سیاق سخن خود را به گونه­ای ترتیب داده است که ابتدا کل کلام، معنای مد نظر او را تصدیق کرده و سپس جزء جزء سخن با تاکید آن به واسطه ابزار­های گوناگون زبانی و ادبی از جمله الفاظ، تعابیر، افعال، قیود، روایتگری و دیگر وسائط، مقصود اصلی را به گوش مخاطب برساند.

شعر معاصر, نظریه آگاهی, رمزواره, رمزگان, سعدی یوسف, دنیل چندلر