بررسی تقابل واژگانی میان صفات دنیا و آخرت (مطالعه موردی خطبه های نهج البلاغه)

تقابل مبحث ویژهای از معنی شناسی را به خود اختصاص میدهد. معنی شناسی با مطالعه علمی معنی به عنوان یکی از حوزه هایزبان شناسی مطرح است. بررسی علمی آثار ادبی، توجه زبانشناسان و نشانه شناسان معاصر را به خود جلب کرده است. نثر ادبی وبلاغی خطبه های نهج البلاغه به عنوان یکی از گونه های نثر عربی، همواره مطمح نظر اهل علم و معرفت بوده است. خطبه ها که بخشعظیمی از این کتاب را دربرمی گیرد، مشتمل بر موضوعات و علوم مختلفی است که موضوع دنیا و آخرت یکی از پربسامدترین آن-هاست. با توجه به اهمیت ویژه موضوع دنیا و آخرت در تشکیل جهان بینی یک فرد، بررسی معناشناختی صفات دنیا و آخرت موجبدرک و دریافت بهتر سبک و اندیشه امام میشود. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی، از میان انبوه تقابل های مورد استفادهامام که طبعا خارج از گنجایش یک مقاله است، به بررسی ویژگی هایی از دنیا و آخرت می پردازد که به کمک تک واژه ای منفی ساز درتقابل واژگانی با یکدیگرند. برآیند پژوهش نشان داد که پس از استخراج و طبقه بندی صفات دنیا و آخرت از میان خطبه ها وجداسازی های مکرر، تعداد جفت صفات متقابل دنیا و آخرت که مستقل و به صورت تکواژه، تقابل را به روشنی می نمایاندند، ۹۶مورد برآورد شدند. این نوع تقابل که تحت عنوان تقابل واژگانی مطرح میشود، با دربرگیری ۱۵ مورد، میزان بسامد متوسطی را میانصفات دنیا و آخرت، نسبت به سایر انواع تقابل معناشناسی به خود اختصاص می دهد.

کلیدواژه ها:

معنی شناسی ، تقابل معنایی ، تقابل واژگانی ، دنیا و آخرت ، خطبه های نهج البلاغه