بررسی علل گرایش به عرفی گرایی نزد روشنفکران معاصر ایرانی (با تاکید بر نظریات عبدالکریم سروش و محمد مجتهد شبستری)

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه جامعه شناسی سیاسی ایران، دوره: 5، شماره: 11
  • کد COI اختصاصی: JR_JOU-5-11_011
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 167
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عباس صالحی نجف ابادی

مدیر گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی همدان

بهزاد پاشازاده

دانشجو

قاسم ترابی

دانشیار روابط بین الملل، واحد همدان

چکیده

یکی از مهمترین کارکردهای انقلاب اسلامی و شاخصه های اساسی آن توجه به دین و معنویت می باشد که از سوی بسیاری از روشنفکران جامعه و تئوری پردزان انقلاب مورد توجه و تاکید قرار گرفت. اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، عرفی گرایی در میان روشنفکران و فرایند آن از مباحث مهم جامعه در حوزه دین و مناسبات سیاسی و اجتماعی به شمارمی رود. لذا دو دیدگاه حداقلی و حداکثری در تقابل با دین و جایگاه آن در عرصه جامعه وجود دارد. که علل و عوامل موثری در این فرایند مشاهده می شود که کمتر مورد توجه و تحقیق قرار گرفته است. برهمین اساس مهمترین پرسش مقاله پیش رو عبارت است از اینکه؛ دلایل گرایش روشنفکران دینی به عرفی گرایی بعد از انقلاب اسلامی در ایران چیست؟ در بیان مدعا نیز؛ عدم تفهم صحیح از جوهر دین و حقیقت دینداری، ضعف در کارآمدی سیاسی، رهیافت هرمنوتیکی به دین، اولیوت دادن به دموکراسی در تقابل با دین از دلایل اصلی گرایش روشنفکران دینی به عرفی گرایی پس از انقلاب اسلامی معرفی شده است. مهمترین هدف این پژوهش نیز؛ تبیین علل عرفی گرایی در میان روشنفکران دینی پس از انقلاب اسلامی ایران (با تاکید بر نظریات عبدالکریم سروش و مجمد مجتهد شبستری) است. نتایج حاکی از آن است که عرفی گرایی در جمهوری اسلامی ایران، به امری اجتناب ناپذیر بدل شده و با مدرنیته در هم تنیده شده است. تحقیق حاضر با بهره گیری از روش تحلیلی توصیفی در مورد گفتمانهای روشنفکری پس از انقلاب اسلامی به رشته تحریر در آمده است.

کلیدواژه ها

عرفی گرایی, مدرنیته, روشنفکران معاصر ایرانی, عبدالکریم سروش و محمد مجتهد شبستری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.