بررسی تحلیلی سیر تکامل مبانی در بحث حجیت ظواهر.
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: دوفصلنامه مصباح الفقاهه، دوره: 6، شماره: 7
- کد COI اختصاصی: JR_MUF-6-7_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 125
نویسندگان
مدرس خارج حوزه علمیه خراسان
مدرس سطح عالی حوزه علمیه خراسان
دانش پژوه سطح سه حوزه علمیه خراسان
چکیده
اصول فقه، همواره با تلاش تاریخی علمای شیعه، در حال ترقی و پیشرفت بوده است. البته پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با توجه به قدرتیابی اسلام در عرصهی عینیت، متناسبسازی پیشرفت این علم با ظرفیت های نظام اسلامی، ضروری است. یکی از مهمترین مباحث اصولی در جهت استنباط متناسب با ظرفیت حکومت اسلامی، بررسی «ظواهر کتاب و سنت» است، تا بتوان با تحلیل خطابات، نظر شارع را راجع به مسائل جاری و برنامههای حکومت دانست. ظواهر، بر اساس دلالت تصدیقی کلام شکل می گیرد، که خود، وابسته به مقام وضع کلمات است. مشهور اصولیین، وضع و همچنین شکل گیری دلالت تصدیقی کلام شارع را، تابع «عرف عصر نزول» میدانند و بر این اساس استنباط مینمایند. اما برخی از بزرگان در طول زمان، متوجه انحراف فرقه هایی همچون «مشبهه» شدند که به این روش تمسک میکردند. بنابراین، نظریهی زبان شناسانهی «روح المعنی» را پایه ریزی نمودند، که باب جدیدی را در فهم ظواهر گشود. سیدمنیرالدین هاشمی، متفکر معاصر، این مبنا را نیز دارای اشکالاتی میدانست، و آن را به «ضرورت تکامل فهم از نظام زبانی تاسیسی شارع» ارتقا داد؛ بدین صورت، برای تکامل اجتماعی در استظهار از خطابات، نقش مهمی قائل شد. نگارنده در این مقاله، به تحلیل محتوی و سیر اجمالی تکامل این سه دیدگاه میپردازد؛ در انتها نیز، با بررسی مقایسه ای نظرات، دیدگاه مرحوم هاشمی را بر میگزیند، و دو دیدگاه دیگر را ناتمام میشمرد.کلیدواژه ها
اصول فقه, حجیت ظواهر, عرف, روح المعنی, تکامل فهماطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.