ارزیابی میزان توافق بین شاخص های اکولوژیک در تعیین وضعیت کیفیت رودخانه کرج (استان البرز)

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه علمی محیط زیست و توسعه فرابخشی، دوره: 7، شماره: 76
  • کد COI اختصاصی: JR_ENVJ-7-76_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 177
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سید قاسم قربانزاده زعفرانی

گروه تنوع زیستی و ایمنی زیستی، پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار، سازمان حفاظت محیط زیست، تهران، ایران.

فرهاد حسینی طائفه

گروه تنوع زیستی و ایمنی زیستی، پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار، سازمان حفاظت محیط زیست، تهران، ایران.

منا ایزدیان

گروه تنوع زیستی و ایمنی زیستی، پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار، سازمان حفاظت محیط زیست، تهران، ایران.

چکیده

در این مطالعه میزان توافق و عدم سازگاری بین پنج شاخص کفزی در ارزیابی وضعیت اکولوژیک رودخانه کرج مورد بررسی قرار گرفت. به این­ منظور، در طول ۹ ایستگاه و طی چهار فصل (۱۳۹۷-۱۳۹۶)، نمونه ­برداری از ماکروبنتوزها با نمونه­ بردار سوربر انجام شد. به لحاظ فراوانی، شیرنومیده­ ها، خانواده غالب بودند. خانواده ­های Baetis، Tubifex، Micrasema، Rhithrogena، Eporus، Hydropsyche، Leptophlebiidae و Simulium، ۸۳ درصد نمونه ­ها را تشکیل دادند. مقادیر شاخص ­های H'،EPT،ASPT،BMWP و HFBI به ­ترتیب (۶۵/۰±۱۲/۲)، (۸/۲±۶/۵)، (۰/۱±۹/۳)، (۴/۲۳±۸/۴۸) و (۰/۱±۶/۴) محاسبه گردید. توافق نسبی در نتایج حاصله از پنج شاخص مورد مطالعه در ۶۷ درصد از ایستگاه ­ها با کیفیت غیرقابل قبول دیده شد. در صورتی­ که در ۲۲ درصد از ایستگاه­ های رودخانه توافق کامل و ۱۱ درصد ایستگاه ­ها عدم توافق را نشان داده ­است. در نتیجه، با توجه به تغییرات ساختاری و جمعیتی ماکروبنتوزها در اکوسیستم­ های آبی بر اثر عوامل طبیعی و فعالیت­ های انسانی، به منظور به­ کارگیری شاخص ­های زیستی در هر منطقه جهت اعمال مدیریت ­محیط­زیستی، نیاز به استفاده هم­زمان از شاخص ­های مختلف، بررسی توافق بین آن ­ها و انتخاب شاخص ­اکولوژیک مناسب می ­باشد. بر اساس نتایج مطالعه حاضر، شاخص هلسینهوف (HFBI) می­تواند به عنوان شاخص مناسبتری نسبت به سایر شاخص ­های مورد مطالعه برای ارزیابی وضعیت اکولوژیک رودخانه کرج معرفی کرد.

کلیدواژه ها

توافق, وضعیت اکولوژیک, رودخانه کرج, شاخص ماکروبنتیک

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.