مریم وطن خواه - دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
سید محمد حسین موسوی نسب - دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
عباس رحمتی - استاد گروه روانشناسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

هدف: هدف این مطالعه مقایسه ی اثربخشی آموزش حافظه‎ی کاری با آموزش حافظه‎ی رقابتی بر علائم روانشناختی و عملکردهای شناختی مبتلایان به افسردگی اساسی بود.روش: مطالعه روی ۶۰ بیمار مبتلا به اختلال افسردگی اساسی که به صورت تصادفی در سه گروه آموزش حافظه‎ی رقابتی، آموزش حافظه‎ی کاری و کنترل تقسیم شدند، به مدت ۸ جلسه انجامشده است. ابزار سنجش شامل چهار تکلیف رایانهای: دووال انبک، فراخنای تقارن، فراخنای خواندن، حرف-عدد، سه پرسشنامه: سیاهه افسردگی بک، نشخوار ذهنی نولن هوکسما، عزتنفس روزنبرگ، و آزمون فراخنای ارقام حافظه بزرگسالان هوش وکسلر بود. دادهها از طریق تحلیل کوواریانس تجزیه وتحلیل شدند.یافته ها: در هر سه گروه، عملکرد در تمام متغیرها به جز نشخوار ذهنی در طول کارآزمایی در مقایسه با پیشآزمون افزایش داشت. آموزش حافظه‎ی کاری نتوانست منجر به بهبودی افسردگی و عزتنفس شود، اما منجر به بهبودی مولفههای جابهجایی، بهروزرسانی و بازداری شد. آموزش حافظه‎ی رقابتی نتوانست منجر به بهبود کارکردهای شناختی افراد افسرده شود، اما منجر به بهبود افسردگی و عزت نفس شد. آموزش حافظه‎ی کاری به تنهایی نمی تواند بر افسردگی اساسی، عزت نفس و نشخوار ذهنی اثرگذار باشد؛ همچنین آموزش حافظه‎ی رقابتی به تنهایی نمیتواند بر نشخوار ذهنی و تمام کارکردهای شناختی در افراد افسرده موثر باشد. با توجه به حیطه ی اثرگذاری متفاوت این دو درمان و بر اساس اهداف درمانی مختلف، میتوان یکی از این دو درمان را انتخاب کرد و یا به صورت همزمان با یک درمان دیگر به کاربرد.

افسردگی اساسی, آموزش حافظه‎ی کاری, آموزش حافظه‎ی رقابتی