تارا چهاریارپناه - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه محیط زیست ، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه کردستان، سنندج،ایران.
هانیه غفاری - استادیار، گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی،دانشگاه کردستان، ایران
مهتاب پیرباوقار - دانشیار، گروه جنگلداری،دانشکده منابع طبیعی،عضو مرکز پژوهش و توسعه جنگلداری زاگرس شمالی، دانشگاه کردستان،ایران.

در سطح جهان مناطق حفاظت شده برای حفاظت از تنوع زیستی ایجادشده اند. مناطق تحت حفاظت در بسیاری از کشورها بر مبنا ی روشی سامانمند انتخاب نشده اند و عمدتا در مکان هایی قرارگرفته اند که نما ینده تنوع زیستی کشور موردنظر نیستند. این پژوهش باهدف بررسی میزان همپوشانی زیستگاه های مطلوب خزندگان و دوز یستان دارای ارزش حفاظتی با مناطق تحت حفاظت کنونی و انتخاب لکه های مناسب حفاظت خزندگان و دوز یستان برای تکمیل شبکه حفاظتی موجود در استان کردستان انجام شده است. ضرورت این مطالعه ازاین جهت است که با مدلسازی مطلوبیت زیستگاه برای گونه های خزندگان و دوزیستان استان کردستان و یافتن مناطق مطلوب زیستگاهی گونه ها میتوان مشخص کرد که کارایی مناطق تحت حفاظت کنونی استان در حفاظت از خزندگان و دوزیستان چقدر است. همچنین با شناسایی مناطق دارای اولویت حفا ظتی به مدیران سازمان حفاظت محیط زیست و همچنین اداره کل محیط زیست استان کردستان در تعریف مناطق تحت حفاظت جدید کمک خواهد کرد . درنتیجه حفاظت بهتر و کارآمدتری برای گونه های خزندگان و دوزیستان استان کردستان میسر می گردد. در این مطالعه ابتدا نقاط حضور سی ودو گونه خزنده و دوز یست در استان کردستان از تمام گزارشها، کتابها و پایان نامه هایی که درمورد خزندگان و دوزیستان استان جمع آوری شد. درنهایت از داده های نقاط حضور اسکینک اشنایدر، لاسرتای کردستان و لاکپشت مهمیزدار، سمندر کوهستانی دریوگین، سمندر کوهستانی خال ریز، سمندر سمنف و داده های متغیرهای اقلیمی میانگین سالانه دما، دامنه میانگین دمای روزانه، دمای فصلی، بارش فصلی، بارش در مرطوب ترین فصل، بارش در خشک ترین فصل، بارش در گرمترین فصل و بارش در سردترین فصل برای مدلسازی به روش حداکثر آنتروپی استفاده شد. در فرایند مدل سازی از %۷۵ داده های حضور هر گونه برای تهیه مدل و %۲۵ باقیمانده به عنوان داده های مستقل برای آزمون مدل استفاده شدن. نتایج نشان داد مناطق مطلوب دارای همپوشانی گونه ها دارای مساحت ۱۳۶۹۳/۴۷ هکتار معادل ۰/۴۶ درصد از کل استان کردستان است. بنابراین بخش بسیار کوچکی با مناطق تحت حفاظت موجود استان همپوشانی دارد که در منطقه حفاظت شده کوسالان قرار میگیرد. بر اساس نتایج بخش زیادی از مناطق تحت حفاظت موجود استان کردستان با زیستگاه های مطلوب خزندگان و دوزیستان همپوشانی ندارد و ضامن بقای آنها نخواهند بود.

مناطق حفاظت شده ،مدل سازی،مطلوبیت زیستگاه،اولویت بندی،خزندگان،دوزیستان