بررسی اثرات تغییر اقلیم بر روی دبی با استفاده از مدل SWAT، مطالعه موردی: حوضه آبریز کشفرود

با توجه به بحران کمبود آب و پدیده تغییر اقلیم در دنیا به ویژه ایران، منابع آب و مدیریت آنها به امری حیاتی تبدیل شده است. به همین جهت شبیه سازی هیدرولوژیکی حوضه های آبخیز به خصوص حوضه هایی که در خطر بیشتری قرار داشته و دارای محدودیت داده هستند، به عنوان راه حلی مهم و کم هزینه پیشنهاد می شود. در این پژوهش از مدل نیمه توضیعی SWAT برای شبیه سازی هیدرولوژیکی حوضه آبریز کشفرود واقع در استان خراسان، شهر مشهد، استفاده شد. پس از جمع آوری داده های هواشناسی و دبی ابتدا دبی برای دوره آماری ۳۵ ساله(۲۰۱۲-۱۹۸۴) برای بررسی اثرات تغییر اقلیم با استفاده از مدل اقلیمیHADGEM۳ برای سناریو RCP۸.۵ بررسی شده و سپس با استفاده از اندازه گیری های دبی در ایستگاه اولنگ در نرم افزار SWAT-CUP با استفاده از روش SUFI-۲ مورد آنالیز حساسیت و تحلیل عدم قطعیت، واسنجی و اعتبارسنجی قرار گرفت. واسنجی مدل برای یک دوره ۲۸ ساله (۲۰۱۲-۱۹۸۴) و اعتبارسنجی مدل برای یک دوره ۷ ساله(۲۰۱۹-۲۰۱۳) انجام شد. پس از انجام واسنجی و صحت سنجی، معیارهای سنجش کیفیت یعنی P-factor، ضریب R۲ و ضریب نش ساتکلیف (NSE)، مورد بررسی قرار گرفتند. ضریب P-factor در مرحله واسنجی ۰.۵۲ و در مرحله صحت سنجی ۰.۵۴، ضریب R۲ در مرحله واسنجی ۰.۷۲ و در مرحله اعتبارسنجی ۰.۷۴ و ضریب نش ساتکلیف در مرحله واسنجی ۰.۷۱ و در مرحله اعتبارسنجی ۰.۷۲ بدست آمده است. نتایج بدست آمده بیانگر عملکرد مناسب مدل SWAT برای مدلسازی دبی و بررسی اثرات تغییر اقلیم روی آن در حوضه آبریز کشفرود است.

کلیدواژه ها:

شبیه سازی هیدرولوژیکی ، SWAT ، حوضه آبریز ، تغییر اقلیم ، کشفرود