رویکرد امام علی و امام صادق (ع) به مجازات حدی و تعزیری در فقه امامیه

مجازات های حدی و تعزیری به عنوان یکی از شاخه های مهم حقوق کیفری ایران به شمار می رود. این مجازات ها به طور کامل تحت تاثیر شرایط و استنادات فقهی امامیه قرار دارند. بر این اساس می توان در نظر داشت جایگاه مجازات های حدی و تعزیری در فقه امامیه نقش بسیار تعیین کننده ای در شرایط ایجاب آن در زمان معاصر خواهد داشت. در این میان نقش امام علی و امام صادق (ع) به عنوان ارایه دهندگان مهمترین فتواها و سیره معصومین (ع) به شمار می روند و مطالعه و بررسی آنها می تواند بخش عمده ای از نظریات روایی را برای مجازات های حدی و تعزیری تعیین نماید. این موضوع نشان می دهد که این نوع از مجازات ها دارای نقش مهمی در عصر معصومین بوده و سیر تاریخی آن تحت تاثیر نگاه ویژه ائمه اطهار (ع) خصوصا امام صادق (ع) و امام علی(ع) بوده است .روش مورد استفاده در این پژوهش به صورت توصیفی و تحلیلی می باشد و برای جمع آوری اطلاعات از رویکرد اسنادی استفاده شده است. یافته های مطالعه نشان مید هد که شرایط زمانی و مکانی در تعیین مجازات های حدی و تعزیری در رویکرد امام علی (ع) و امام صادق (ع) اثرات بسزایی داشته است، همچنین شرایط اجتماعی در مواردی تعیین کننده مقدار و نوع مجازات های حدی و تعزیری در دیدگاه این دو امام معصوم می باشد . اگرچه نمی توان این موضوع را از نظر دور داشت که شرایط پیدایش مجازات های تعزیری از زمان امیرالمومنین (ع) تا الان دچار تغییرات عمده ای شده است و فقهای قدیم و معاصر همواره نیاز به بهبود در آرای خود را احساس می کردند اما همچنان مبانی برای استفاده و استناد به یک حکم فقهی ، براساس روایات مطرح در دروان امام علی (ع) و امام صادق (ع) بیشترین فراوانی را نشان می دهد.

کلیدواژه ها:

مجازات های تعزیری ، مجازات های حدی ، روایات استنادی ، احادیث ائمه (ع)