اثرگذاری اختلال فن آورانه بر جایگاه ژئواکونومیک کشورها :مطالعه موردی ایران

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات بین المللی، دوره: 18، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_ISJ-18-4_011
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 353
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مژگان موسوی نقلی

دانشجوی دکتری روابط بین الملل دانشگاه شهید بهشتی.

امیر محمد حاجی یوسفی

دانشیار و عضو هیات علمی گروه سیاست جهانی و منطقه ای دانشگاه شهید بهشتی.

سید مسعود موسوی شفایی

دانشیار عضو هیات علمی گروه روابط بین الملل دانشگاه ترتبیت مدرس.

چکیده

امروزه فن آوری، علاوه بر تسهیل امور در حوزه های مختلف، نقشی اخلال گرانه نیز یافته است. اختلال فن آورانه، ناظر بر این کارکرد فن آوری است که با تغییر قواعد بازی و مولفه های حاکم بر منطق عملکرد، طیف وسیعی از مسائل بین المللی(از امنیت بین المللی تا حکمرانی جهانی و سیاست خارجی) دستخوش دگرگونی می شوند. این تغییرات به نوبه خود، موقعیت کشورها را به نسبت انطباق یا عدم انطباق با شبکه های ارزش و عملکرد جدید، متاثر می کند. ژئواکونومی نیز به عنوان بستری مهم در عرصه رقابت های نوظهور، مشمول اختلال فن آورانه شده، که به سهم خود، زمینه را برای جابجایی جایگاه کشورها در عرصه بین المللی فراهم می کند. در همین راستا، پرسش اصلی مقاله عبارت است از اینکه اختلال فن آورانه چگونه موقعیت کشورها را در حوزه ژئواکونومیک متاثر می کند و به جابه جایی جایگاه آن ها در عرصه بین المللی منجر می شود؟ پژوهش حاضر با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه ای در پی تبیین مسئله موردنظر است. هدف این پژوهش، بررسی تاثیر اختلال فن آورانه بر مولفه های فضا و قدرت -عناصر تشکیل دهنده ژئواکونومی- و ارزیابی جایگاه ژئواکونومیک ایران به عنوان مطالعه موردی، از رهگذر چارچوب موردنظر است. نتیجه کلی پژوهش نشان می دهد که فن آوری از یک سو با شکل دادن به چرخش فضایی، موجب شبکه ای شدن فضای عملیاتی کشورها و حاکمیت جریان ها شده، و عاملیت مستقل کنشگران در حوزه ژئواکونومی را با تردید مواجه کرده است؛ از سوی دیگر، فن آوری با کمک به فرآیند اعمال قدرت در فضای شبکه ای، به عنوان تنظیم کننده و جهت دهنده به جریان های راهبردی بدیل، این امکان را مهیا می سازد که جایگاه کشورها در متن قرارگرفته یا به حاشیه رانده شود.

کلیدواژه ها

اختلال فن آورانه, ژئواکونومی, چرخش فضایی, شبکه, جریان ها, ایران

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.