تحلیل روانشناختی شخصیت های نمایشنامه ی «لبخند باشکوه آقای گیل» با تکیه بر آرای زیگموند فروید

درام پیرامون زندگی شخصیت محوری شکل می گیرد و در دنیای تئاتر عملکرد و ویژگی های ظاهری و باطنی شخصیت همراه باانتخاب ها، کنش ها و واکنش هایش وجه تمایز او از سایر کاراکترها را رقم می زند. از آنجا که شخصیت، شکل دهنده ی داستان است؛پس شناخت کامل آن به شناخت موضوع، طرح داستان و در نهایت به اجرای صحیح نمایشنامه کمک شایانی می کند. در این میان،شناخت کامل از شخصیت در نمایشنامه زمانی رخ میدهد که او را در هنگامه ی وقوع کنش و واکنش یا در نحوه ی برقراری ارتباطبا سایر شخصیت ها می بینیم و از طریق اعمال، به ذات و درونیات او پی می بریم که این امر، بیش از هر چیز نیازمند انجام تحلیلیروان شناختی از اثر هنری ا ست؛ چرا که ساحت روانی، به عنوان مهمترین ساحت شخصیت پردازی شناخته می شود. در این میان،آرای فروید در حوزه ی روانکاوی بر هنر و ادبیات تاثیری شگرف گذا شت و سبب ساز ظهور نقد روان شناسانه شد. نظریه ی «ساختار ذهن و روان انسان» از برجسته ترین د ستاوردهای فکری این متفکر بود و بر اساس آن، ساختار ذهن انسان دارای سه بخش عمده ینهاد، خود و فراخود بوده که هر یک مظهر بخشی از دنیای پیچیده ی ذهن و وجود آدمی هستند . بنابراین، پژوهش کیفی حاضر باتمرکز بر شخصیت های نمایشنامه ی «لبخند با شکوه آقای گیل» نوشته ی اکبر رادی، با رویکرد تحلیل روانشناختی از منظر آرای روانکاوانه ی زیگموند فروید، به روش توصیفی- تحلیلی با بهره گیری از منابع معتبر نشان میدهد که شخصیت های اصلی این درام،قابلیت انطباق با سه بخش نظریه ی فروید را دارند و کنش های آنها می تواند از منظری تاویلی، معرف کارکردهای اجزای ساختار ذهنبا شد؛ پس طبق این بررسی، داوود مظهر نهاد، فروغ الزمان معرف فراخود و علی قلی خان گیل نماینده ی خود ا ست و از منظری دیگرمی توان داوود را معادل نهاد، فروغ الزمان معرف خود و جمشید را نماینده ی فراخود علی قلی خان گیل به عنوان شخصیت محوری اثرتلقی کرد.

کلیدواژه ها:

تحلیل درام ، نظریه ی شخصیت ، روانشناسی ، زیگموند فروید ، لبخند با شکوه آقای گیل ، اکبر رادی