مرتضی شاپوری - کارشناس ارشد سینما، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
حمیدرضا بشیری - دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیتمدرس،تهران، ایران

یکی از مهمترین عرصه هایی که میتوان تحولات سیاسی و اجتماعی را در آن به وضوح رصد کرد، عرصه هنر؛ خاصه عرصهسینما در هر کشوری است. هنر بهمثابه آیینه با تکیه بر نظریه بازتاب آنچه پیرامونش رخ میدهد را برای اهالی همان جامعهو در نمایی وسیعتر برای جهان بازتاب میدهد. هدف اصلی مقاله پیش رو بررسی تحولات سیاسی و اجتماعی و تصمیم گیریو سیاست گذاری های دولتمردان و بازتاب آن در سینمای پس از انقلاب اسلامی در قالب جریانات اصلی و خرده جریاناتبرآمده از دل این جریانات است. چارچوب نظری این مقاله با تکیه بر نظریه های بازتاب، شکلدهی، ساختارگرایی و کنش گراییدر کنار انواع رویکرد بررسی سرنوشت انقلابها و مطابقت آن با انقلاب اسلامی است. به این معنی که هنر بازتابی از شرایطسیاسی و اجتماعی است و در عین حال برای شکلدهی به افکار عمومی جامعه از آن بهره برده میشود. اگر این دو رازیرمجموعه نظریه ساختارگرایی در جامعه شناسی در نظر بگیریم، کنشگرایی هنرمندان و سینماگران به این ساختارگرایی خودشکل دهنده نتایج قابل تاملی خواهد بود. این مقاله با روش تحلیل گفتمانی و تحلیل محتوایی با تاکید بر مطالعات کیفیصورت گرفته است. یافته های این پژوهش نشان میدهد رابطه مستقیمی میان رویکردهای گوناگون در بررسی انقلاب اسلامیو تصمیم گیری و سیاستگذاری دولتمردان در هر دوره سیاسی و شکل گیری جریانات و خرده جریانات فکری در بستر سینماوجود دارد. این مسائل اجتماعی و سیاسی، بستر مناسبی برای آثار نمایشی هستند. سینمای ایران پس از انقلاب اسلامی، فارغاز یارکشی های سیاسی همواره به این مسئله واکنش نشان داده است.

سینمای ایران، تحولات سیاسی، تحولات اجتماعی، جریانات سینمایی، خرده جریانات سینمایی