تحلیلی از اقدامات حکومت های قاجار ،پهلوی و جمهوری اسلامی ایران از سال های ۱۱۷۵ تا ۱۴۰۰ هجری خورشیدی بر اقتصاد ایران

در میان طیف گسترده تاریخ ایران از پیشدادیان تا جمهوری اسلامی ،حکومت ها با اعمال سیاست های صحیح تاثیرات خاصی براقتصاد ان کشور گذاشته اند .سیاست هایی که برامده از تفکر حاکمان وقت و نیازهای جامعه ایران و جامعه جهانی بوده است.بوده در تاریخ ایران پس ازورود اسلام به ان کشور تا ظهور حکومت هایی مانند سلجوقیان و صفویان،و عدم تامین امنیت و ثبات،در بلند مدت باعث رنج زدن اقتصاد در یک بازه معین بوده است. در ایران با اغاز حکومت قاجاریان بسیاری از ارکان اقتصادی رو بهاضمحلال رفت و تلاش افرادی مانند عباس میرزا،قایم مقام فراهانی و میرزا تقی خان امیرکبیر امیرنظام نیز نتوانست از این امرجلوگیری نماید.مهم ترین علت اضمحلال اقتصادی ایران در ۴ قرن گذشته ناکار امدی سیستم اداری ایران،عدم اموزش پذیری وافزایش راندمان کاری،استعمار و دخالت های نابه جای دول خارجی به ویژه روس و انگلیس ،عدم توجه به علم و دانش و در اخرعدم توجه به توان ملی می باشد. بررسی ها نشان می دهد اقتصاد ایران پس از ورود اسلام به ایران و با تلاش های نافرجام،منقطعو پراکنده،حکومت هایی مانند سلجوقیان،تیموریان و صفویان دچار رکود و سقوط شد اما با این حال توانست در مقاطع زمانی مانندصفویان یکی از قدرت های برتر دنیا باشد. ایجاد نهاد هایی جدیدی در اقتصاد از سطح مرکزیت قدرت به سطح پایین که هماناستان ها و شهرستان ها می باشد از ثمره جکومت پهلوی می باشد که این امر از اقداماتی مانند ملی شدن صنعت نفت،اصلاحاتارضی،تاسیس صندوق تجدید ارزیابی ذخایر ارزی،تاسیس بانک مرکزی و سازمان بورس اوراق بهادارتهران و اجرای ۵ برنامه توسعهاقتصادی نشات می گیرد.در زمان جمهوری اسلامی ایران با سیاست خودکفایی و عدم وابستگی به شرق و غرب با بیان سیاست((نه شرقی نه غربی)) توسعه کشور با استفاده از ظرفیت های داخلی صورت پذیرفت. امار های اقتصادی نشان می دهد در زمانحکمرانی جمهوری اسلامی ،بعضی از متغیر های اقتصادی مانند شاخص توسعه صنایع با دوره پیش از خود دچار تغیر چندانینشده است و بعضی از متغیر های دیگر مانند تورم،بیکاری و... افزایش یافته است.

کلیدواژه ها:

اقتصاد ، دولت ، تاریخچه ، زیر ساخت