بررسی مولفه های کارناوالیسم باختین در دو پادشاه از داستان های شاملو و شجاعی

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: پژوهشنامه ادبیات داستانی، دوره: 11، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_RPRAZI-11-3_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 308
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فاطمه جعفریان

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

مهناز جعفریه

استادیارگروه زبان وادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

سهیلا قسیمی ترشیزی

استادیارگروه زبان وادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

میخائیل باختین (۱۹۷۵-۱۸۹۵) از فیلسوفان و نظریه ­پردازان ادبیات روسیه قرن بیستم، با الهام از جشن­های کارناوالی، نظریه کارناوالیسم خود را مطرح می ­کند. در این جشن­ها، مردم به دور از فضای سلطه بایدها و نبایدها، زنجیر ترس را پاره می­ کنند و در ورای خنده­ای منتقدانه، مسائلی که صدای مسلط بر جامعه آن­ها را ساکت کرده است، نشان می ­دهند. باختین در نظریه کارناوالیسم خود، برای بررسی آثار طنز، با استفاده از اصول هجو منپیه ­ای که براساس ژانرهای گفت وگویی شکل گرفته است و از مهم ترین ابزار های ادراک از جهان کارناوالی است، کنش­های کارناوالی را بررسی می کند و مولفه­ هایی چون مکالمه­ گرایی در فضای کرونوتوپ (زمان- مکان)، آرشیتکتونیک (سازماندهی روابط سوژه­ ها) و هتروگلاسیا (معنادهی در موقعیت) را برای نقد آثار طنز مطرح می کند. در این مقاله، با بررسی دو پادشاه فرضی؛ یعنی دموقراضه ازکتاب دموکراسی یا دموقراضه از سید مهدی شجاعی و پادشاه قاجار از احمد شاملو در کتاب روزنامه سفر میمنت اثر به ایالات متفرقه امریغ، زنجیره­ های کارناوالی و کنش­هایی مثل تاج گذاری و تاج برداری، خنده و منطق مکالمه ­گرایی کارناوالی، بررسی شده ­اند تا آمیختگی تناقض­ های زندگی انسانی در گروتسک قدرت و در فضای سیاسی - اجتماعی در این دو اثر نشان داده شود. موازین کارناوالی در این اثر به شیوه استقرایی و با رویکردی انتقادی بیان شده است.

کلیدواژه ها

باختین, کنش های کارناوالی, مکالمه گرایی, شاملو, شجاعی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.