نقد عنصرالمعالی از احوال خویشاوندش مسعود غزنوی
محل انتشار: یازدهمین همایش ملی بزرگداشت بیهقی
سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 131
نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
BAYHAGI11_097
تاریخ نمایه سازی: 7 آبان 1401
چکیده مقاله:
عنصرالمعالی، پدر گیلان شاه و نویسنده قابوس نامه است. مادر گیلان شاه، دختر محمود غزنوی است و محمود، جد گیلان شاه مسعود، خال وی است. عنصر المعالی داستانی با پیرنگ نافرمانی عمال و کارگزاران از غزنویان را در باب ۴۲ آیین پادشاهی نقل کرده و شدت عمل محمود را ستوده و مسعود غزنوی را «دلیل و شجاع اما بی بهره از طریق ملک» دانسته و دلیلش را «معاشرت با کنیزکان و نافرمانی لشکر و عمال سلطنتی» از مسعود معرفی کرده است. این مقایسه نشان می دهد که بیهقی با بیانی پوشیده همان دقایق دریافته عنصرالمعالی را بازگو کرده و داستان خیشخانه مسعود، غلامیان سرایی و نوشتگین را نشان زن بارگی و غلام بارگی او قرار داده و نافرمانی حسنک، علی قریب، آلتونتاش، بوری تگین و ازردگی بونصر مشکان در اموال صلتی بر نافرمانی لشکر و عمال سلطنتی دلالت داده است. این دو اثر یکدیگر را تایید می کنند و نشان می دهند که چرا مسعود با وجود بی باک که لازمه حکومت استیلا است تنها توانسته کمتراز یک سوم حکومت محمود، حکمرانی بکند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
وحید مبارک
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه رازی کرمانشاه