بررسی کاربرد شناختی یک متن تاریخی - ادبی: تاریخ بیهقی

در پژوهش های تاریخ شناختی، آن چه ذیل عنوان تاریخ، مورد بررسی، پژوهش و تحقیق قرار می گیرد، در پیشینه زمانی، چیزی جز جریان ویژخ یا معمول زندگی نبوده است این بدان معناست که رویدادهای تاریخی در نگرشی عمیق و واقع گرایانه به مثابه اجزای گوناگون زندگی شخصی، اجتماعی و سیاسی افراد، گروه ها و یا یک ملت به شمار می آید. تاریخ بیهقی از زمره شاخص ترین کتاب های تاریخی - ادبی است که نویسنده در آن تنها به روایت محض نپرداخته است که گرد «زوایا و خبایا» گردیده، تحلیل های اجتماعی - فرهنگی خود را نیز بدان افزوده است. این تحلیل ها گاه صریح و اشکارند و گاه نامرئی، ضمنی و پنهان، بدین ترتیب، مواجهه با زبان گاه مواجهه ای است سخت ظریف و حساس، چنان ظریف و حساس که بررسی و تحلیل آن، دقتی افزون می طلبد که اگرنه چنین شود، رازها و رمزهای زبانی و لایه های پنهانی معنایی در پرده ای از پوشیدگی، هم چنان پنهان خواهد ماند. در مورد اخیر، خواننده هوشمند از برونه متن در می گذرد و از طریق واژه ها، جمله ها و ساختارها، به دیدگاه های نویسنده دست می یابد و به تحلیل «منظور» او از رویدادهای جامعه نئل می گردد. در این میان، تاریخ بیهقی به دلیل ویژگی های خاص خود، از منظر بررسی ها و تحلیل های زبانی، سخت قابل تامل و تحلیل است.

کلیدواژه ها:

تاریخ بیهقی ، کاربرد شناسی زبان ، لایه های پنهان معنایی ، معانی بافتی