تاثیر پذیری حافظ از خواجوی کرمانی در مضامین مصور عاشقانه و عارفانه، بر اساس نظریه بینامتنیت ژرار ژنت
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه مطالعات هنر اسلامی، دوره: 19، شماره: 46
- کد COI اختصاصی: JR_ISLART-19-46_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 755
نویسندگان
دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی،واحد نیشابور،دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور،ایران
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی،واحد نیشابور،دانشگاه آزاد اسلمی ، نیشابور ، ایران
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی،نیشابور، ایران
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نیشابور،دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور،ایران
چکیده
حافظ یکی از برجستهترین شاعران زبان فارسی است. او در سرودههای خود به آثار گذشتگان از جمله به اشعار خواجوی کرمانی توجهی ویژه داشته است. خواجو و خواجه هر دو بارها از موضوعات عاشقانه و عارفانه سخن گفتهاند. در این مقاله، با بهرهگیری از مبانی نظریهی بینامتنیت ژرار ژنت، زمینههای همسانیهای فکری و لفظی دو شاعر در غزلیات به روش توصیفی - تحلیلی و با رویکرد مقایسهای بررسی شده است نتایج تحقیق حاکی از آن است که اثرپذیری حافظ از خواجو در زمینهی مسائل ادبیات غنایی، عمدتا از نوع پنهان - تعمدی بوده است وچون غالبا بدون ذکر نام خواجو صورت گرفته است برخی ممکن است از آن به سرقت ادبی - هنری (نسخ و انتحال/ مسخ و اغاره) نام ببرند. مهمترین متغیر غنایی که در غزلیات دو شاعر دیده میشود، به مناسبات میان عاشق و معشوق مرتبط است. البته، حافظ در پیوند با مسائل عرفانی نیز، توجهاتی به همتای کرمانی خود داشته است. در مجموع باید گفت که حافظ در غالب موارد، بیآنکه نامی از خواجو ببرد و یا با ذکر نشانهای، مرجع اشعار را به او یادآور شود، لفظ و معنا را عینا از وی گرفته و در غزلیات خود انعکاس داده است. همچنین، مشخص شده است که زیر متن اصلی در برخی ابیات، قرآن بوده که هم خواجو و هم خواجه از مبانی این کتاب آسمانی وام گرفته و شعر خود را تقویت کردهاند.اهداف پژوهش:بررسی تاثیرپذیری مضامین مصور اشعار عاشقانه و عارفانه حافظ با خواجوی کرمانی.مطالعه ارتباط مضامین عاشقانه و عارفانه حافظ و خواجوی کرمانی براساس نظریه بینامنیت ژرار ژنت.سوالات پژوهش:حافظ در مضامین عاشقانه و عارفانه تا چه حد تحت تاثیر خواجوی کرمانی بوده است؟براساس نظریه بینامتنیت ژراژ ژنت میان مضامین مصور عاشقانه و عارفته حافظ و خواجوی کرمانی چه ارتباطی وجود دارد؟کلیدواژه ها
مفاهیم غنایی, خواجوی کرمانی, حافظ شیرازی, بینامتنیت, ژرار ژنتاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.