دگرگونی موقعیت نخبگان فرهنگی و اجتماعی دوره تیموری هرات در روزگار صفوی
- سال انتشار: 1397
- محل انتشار: دو فصلنامه تحقیقات تاریخ اجتماعی، دوره: 8، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_SSJ-8-2_010
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 198
نویسندگان
گروه تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
دانشیار گروه تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز
دانشجو دکتری گروه تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز
چکیده
برآمدن سلسله صفویه، در زمینههای گوناگون تغییرات و تحولات گستردهای پدید آورد؛ بهویژه آن که دامنه تاثیر و بازخورد این تحولات و تغییرات به بیرون از قلمرو صفویه نیز کشیده شد. این امر، در ایجاد یا تقویت و تشدید تحولات و رویدادهای دیگری اثر گذاشت. در این میان، خراسان و بهویژه مرکز آن، شهر هرات، در شرایط خاصی قرار گرفت. این امر را بهویژه آشکارا میتوان در زندگی، عملکرد و واکنش دهها نخبه فرهنگی و اجتماعیای دید که همه پرورشیافتگان فضا و جو اجتماعی و فرهنگی دوره تیموری و البته پایتخت آن، هرات بودند. در جستار حاضر براساس روش توصیفی تحلیلی به این پرسش پرداخته میشودکه تغییرات عمده اجتماعی و فرهنگی ایجادشده در خراسان تحت حاکمیت صفویان چه بوده است؟ وضع اجتماعی و فرهنگی حاکم بر قلمرو حکومتهای نزدیک به خراسان مانند ازبکان، بابریان، ارغونیان، جامان سند و دیگر ایالات صفوی چگونه بوده است؟ و سرانجام آن که مجموعه این عوامل چه تاثیری بر زندگی، عملکرد و واکنش نخبگان دوره تیموری هرات داشته است؟ یافتهها موید آن است، نخبگان یادشده در روزگار صفوی، محیط اجتماعی خود را بسیار متفاوت با دوره قبل دیدند تا آنجا که تحت تاثیر مسائلی چون ثبات و آرامش؛ حمایت علمی و فرهنگی؛ جذب در ساختار اداری، یکی از دو راه باقی ماندن در هرات یا مهاجرت را برگزیدند. این گزینش میتوانست با مقایسه و سنجش دافعهها و جاذبههای مبدا و مقصدهای گوناگون صورت پذیرد؛ چرا که وضع جغرافیایی خاص آن روز خراسان به شبهجزیرهای میمانست که به قلمرو بابریان، ارغونیان، جامان سند، ازبکان و دیگر ایالتهای صفوی محدود میشد.کلیدواژه ها
نخبگان اجتماعی و فرهنگی, دوره تیموری, هرات, صفویهاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.